Foto’s maak je al snel in overvloed. Maar foto’s afdrukken doet bijna niemand meer. Want 1688 vakantiefoto’s op papier kost een vermogen. En keuzes maken in die berg visuele diarree – daar heeft dus niemand meer zin in bij terugkomst.
Je foto is geen lichtplaat
Maar eigenlijk is dat zonde. Want zo leer je niet écht kijken en je eigen werk te beoordelen. Op een beeldscherm wordt je foto van achteren belicht, dat suggereert meer diepte in het beeld. Dezelfde foto op papier kan een stuk vlakker overkomen. Het medium verschilt, en je bewust zijn van de verschillen is essentieel wanneer je jezelf wil bekwamen in de fotografie.
Beoordeel onderlinge samenhang
Print een selectie foto’s en hang ze aan de muur of spreid ze uit op de grond. En ga schuiven. Kijk hoe ze bij elkaar passen qua kleur, vorm, thema, lijnenspel, etc. Haal er vooral andere meningen bij want de meeste mensen zijn geneigd om te blijven hangen in één straatje en zien de rest van de samenhang over het hoofd.
Druk je foto’s af zodat je achteraf kunt interpreteren
Goed, een voorbeeld. Onderstaande twee foto’s heb ik gemaakt in Bolivia aan het Titicacameer. Bij thuiskomst heb ik 40 foto’s af laten drukken. Waaronder deze. Toevalligerwijs kwamen ze naast elkaar terecht, en dat paste bijzonder goed. Vond ik. Dus dan ga ik beargumenteren waarom dat dan zo is. Zoals je dat met alles doet, naderhand, eigenlijk. Je maakt keuzes, of juist niet, je rommelt je door de dagen, weken, jaren en achteraf ga je eens rustig zitten om de losse eindjes aan elkaar te knopen middels een mooi narratief. Zo lijkt het achteraf tenminste alsof we alles weloverwogen hebben gedaan. Robert Frost heeft dat in 1916 in het inmiddels wereldberoemde gedicht The Road not Taken treffend verwoord (zie hieronder). Maar ik dwaal af, een voorbeeld dus. Welke samenhang bestaat er tussen onderstaande foto’s?
Thematische tegenstelling: nacht versus dag (donkere helft versus lichte helft van de berg).
Compositorisch: de halve bergen in beide foto’s vormen samen één.
Lijnen: Veel evenwijdige lijnen; de houten paal loopt evenwijdig aan het touw uit de andere foto. De kijkrichting wordt verder versterkt door de elektriciteitsdraden die grofweg dezelfde richting uitgaan.
Inhoudelijk: vrijelijk associërend zie ik een wat fragiel, fel brandend lampje en een ouder mannetje, eveens fragiel maar taai, hij legt een boot aan. De houding van zowel het lampje als je de oude man is licht gebogen, wat kwetsbaar overkomt.
Op de foto rechts zie je trouwens heel vaag de reflectie van de fotograaf zelf, jawel, ik. De foto is gemaakt vanuit een krakkemikkig bootje welke de man op dat moment vastlegde aan de steiger.
Klik op de foto voor een grotere afbeelding
The Road not taken
En nouja, dan toch maar even het genoemde gedichtje van Robert Frost, The Road not Taken, omdat het kan en omdat je je ook zeker moet laten inspireren door andere kunstvormen:
Two roads diverged in a yellow wood,
And sorry I could not travel both
And be one traveler, long I stood
And looked down one as far as I could
To where it bent in the undergrowth;Then took the other, as just as fair,
And having perhaps the better claim
Because it was grassy and wanted wear,
Though as for that the passing there
Had worn them really about the same,And both that morning equally lay
In leaves no step had trodden black.
Oh, I kept the first for another day!
Yet knowing how way leads on to way
I doubted if I should ever come back.I shall be telling this with a sigh
Somewhere ages and ages hence:
Two roads diverged in a wood, and I,
I took the one less traveled by,
And that has made all the difference.~The Road not Taken, Robert Frost, 1916