Straatfotografie als genre is bizar veelomvattend, soms bijna verlammend. Zodra je je voordeur verlaat, komt alles in aanmerking. Toch hebben alle bekende straatfotografen een duidelijke focus. Hoe doen ze dat? Grofweg zijn er twee methodes waarbinnen je bijna alle straatfotografen kunt vatten.
Ongefilterd waarnemen
Óf je gaat de straat op en legt datgene vast wat je allemaal ziet, wat je aandacht op dat moment grijpt. Je houdt alle opties open, gaat intuïtief te werk en maakt achteraf een coherent geheel van het resultaat: je pikt de parels eruit en ziet daardoor soms onverwachte dwarsverbanden. Vervolgens publiceer je alleen datgene wat door je filter is gekomen, maar dat filter paste je pas laat in het proces toe – de foto’s waren er al.
Of de kunst van je beperken
Óf je beperkt jezelf vantevoren: je kiest voor een vast objectief, voor schieten in kleur, voor foto’s met enkel prullenbakken, of je zoekt naar felle kleurcontrasten. Je kijkt met een gerichte blik naar de wereld om je heen. Misschien schaaf je onderweg nog eens wat bij, pas je een regel aan, maar juist dankzij de beperkingen zie je mogelijkheden en bekijk je alledaagse zaken ineens volstrekt anders. Het filter zit hier grotendeels aan het begin, vóórdat je je foto’s maakt.
Uitzoeken wat je het beste ligt
Beiden 
methodes kunnen tot een geslaagd resultaat leiden. De manier waarop je fotografeert zegt eigenlijk evenzogoed iets over jezelf, en over hoe je – soms letterlijk – naar dingen kijkt, de dingen doet. Ikzelf gedij het beste in een omgeving met opgelegde beperkingen zoals bij mijn Noordereilandseries. Júist dan bloeit mijn creativiteit op en kijk ik scherper naar de wereld, zie ik meer. Maar regelmatig ben ik met een straatfotograaf op stap die álles met een verse blik aanschouwt, fotografeert en achteraf een mooi beeldverhaal weet te vertellen. Probeer allebei eens uit, kijk wat je ligt en waar je mee terug komt.
Maarten Rots: 7 dagen, 1000 meter actieradius
Een kleine omweg om bij Maarten Rots uit te komen, een fotograaf die zich onlangs een week lang beperkte tot een gebied met een maximale radius van 1000 meter in Amsterdam, wat leidde tot zijn project Sitings. Zeven volle dagen liep hij rond, zoekend naar een goede foto. De galerie Qlick Editions hing gedurende die week een scherm op waarin je dankzij een GPS-tracker kon zien waar Maarten zich op dat moment begaf. Aan het einde van iedere dag koos hij uit de resultaten de beste foto en liet deze direct afdrukken. Na een week hingen er 7 afdrukken in de galerie, én een groot deel van de overige foto’s die hij maakte. Daarmee kreeg de bezoeker dus een zeldzaam kijkje in het selectieproces, het toegepaste filter. Die selectie maakt hij overigens samen met straatfotograaf Eric Kim. Want het is vooral bij netgemaakte foto’s lastig om je eigen emotie ervan los te koppelen.
Zie hieronder het fotografisch residu van Maarten Rots na 7 dagen fotograferen:
Dag 1
Reflecties. Geen drukke winkelstraten weerspiegeld in etalageruiten, maar gelaagde composities waarbij kleur, vorm, diepte en textuur mooi samenspelen. Onderstaande foto is daar een voorbeeld van. De blaadjes in de rechterbovenhoek móeten daar zitten. Hou je hand er maar eens voor van een afstand. De foto is direct een stuk saaier, vlakker en minder in balans. Ook het witte reepje papier hangt daar goed en creëert diepte in een foto waar maximaal een paar centimer tussen de voor- en achtergrond zitten.
Dag 2
Een reflectie op donker glas of spiegels of steen; dat is niet helemaal duidelijk. De man, de vrouw, de fysieke breuklijn. Losse elementen die zich laten verleiden tot een verhaal.
Dag 3
The odd one out: de enige foto die horizontaal is genomen. Ook hier weer een evenwichtige compositie waarbij in ieder deel van de foto wat ‘gebeurt’.
Dag 4
De kunst van het niet zien van linoleumrollen, maar van de interactie in kleur (blauw) met het aansluitende wolkendek. En dan de huizenrij precies zo positioneren dat ze baksteenrood worden.
Dag 5
Bijna cartoonesk deze foto. Heldere kleuren en scherp afgetekende daken met daaroverheen een opgedroogde regenbui gecombineerd met bouwgruis. Zonder die 3,5 rode vlakken onderaan de foto lijkt dit nergens op, maar mét lijkt alles te kloppen, compositorisch gezien.
Dag 6
Deze foto roept een sterk melancholisch sentiment op bij mij en is daardoor direct mijn favoriet. Een vrouw in een reep licht, omsloten door krioelende strcturen wat daarna overgaat in rechtlijnige balken. De foto is bijna zwart-wit door een gebrek aan kleuren. De suggestie van diepte dankzij de zonverlichte vlakken op straat. Mooi gedaan, of eigenlijk: mooi gezien.
Dag 7
En dan eindigt deze serie met – vind ik – de minst sterke foto. Hij valt volstrekt buiten de serie. We zien teveel. Een volledige gevel, een man, een deur, een brievenbus, een hoed, een scooter, tekst op de ruiten, het gaat maar door. Deze foto schreeuwt je ineens tegemoet en vertelt je zomaar alles. Zonder dat je dat wilde. En zo helpt deze foto mij beter snappen wat nu precies de andere foto’s zo goed maakte. het is de suggestie, de wereld gereflecteerd in schijnbaar zielloze vlakken. Dáárin schuilt (vind ik) de kern en de kracht van zijn serie Sitings.
Foto credits voor de foto met de camera’s en de foto bij Qlicks: Jeku Arce
Naschrift: kijk vooral nog even naar waar Maarten Rots nu (in 2020) mee bezig is. Je ziet in één klap hoe zijn werk hierboven is doorontwikkeld naar een abstracter niveau. Gaaf!