Straatfotografie heeft vele valkuilen. Over sommigen spring ik blasé, andere tuimel ik head-first in. Onlangs was ik in Londen met vrienden. Niet om te fotograferen, maar sinds ik de Fujifilm X100t heb, is mijn rechterhand bijna vergroeid met mijn camera. Hieronder de resultaten en de korte lessen die uit enkele ter plaatse gemaakte foto’s zijn te trekken.
1. Fotografeer geen achterhoofden
Een belangrijke vuistregel in de straatfotografie: ruggen en achterhoofden zijn taboe. Ze zeggen niks. Hier heb ik tóch een uitzondering gemaakt vanwege de relatie tussen krantenkop en de gefotografeerde scène. De achtergrond is druk, maar de hoofden zijn bijna allemaal van elkaar gescheiden en onscherp. De compositie kijkt prettig. Het had een foto kunnen zijn bij een nieuwsbericht over de staking van het metropersoneel in Londen die dag. Aardig. Maar het blijft toch een achterhoofd waar we tegenaan kijken.
2. Blijf staan en schiet en schiet en schiet
Ik stond enkele minuten exact op deze plek en heb gespeeld met de compositie, waarbij ik bekeek hoe de 3 rode elementen het beste konden worden gepositioneerd. Zo dus, vond ik. En toen wachten op wat er gebeuren ging; een ietwat gezette zakenman (stuurt twee man aan bij een non-descript bedrijfje) kijkt recht in het gezicht van een vrouw die zojuist voor zijn aangezicht verschijnt. Timing is everything, en hier was ik te vroeg. De man had nog één stap moeten zetten om volledig los te komen van de brievenbus op de voorgrond. Hij ‘plakt’ nu. Jammer. “Shoot the hell out of an interesting situation” zei Eric Kim tijdens zijn workshop. Hier had ik dus de hell out of the situation moeten schieten.
3. Zoek naar niet-voor de handliggende composities
Camden food market; daar waar de mens eet en eet en eet. Zodanig dat het een diepe weerzin in mij aanwakkerde. Al die behoeftige, vretende, voorthobbelende hoopjes protoplasma. Ik positioneerde mezelf achter een kraam met misselijkmakende broodjes puddingmoes en bekeek het effect van door verweerd plastic fotograferen. Deze foto vond ik geslaagd omdat de vadsige broodjes op links worden gecompleteerd door de hebberig wijzende, vettige vingers op rechts. En even daarboven schuift een vrouw nét iets in haar gezicht.
4. Maak buitengewone foto’s van gewone mensen, in plaats van andersom
Het is gemakkelijk om een gewone foto van een buitengewoon persoon te maken. Straatartiesten en zwaar getattoeëerde mensen zijn derhalve een dankbaar onderwerp voor velen. Er een foto van maken is een smartphone reflex; je registreert het wát. Er volgt geen vraag, geen open einde. ‘Kijk, ik was hier en ik zag een straatartiest’.
Veel moeilijker is het om gewone mensen buitengewoon vast te leggen. Hier doe ik een poging. Dit echtpaar zit wat fatalistisch te kauwen op goedkope chips, onderwijl wegspoelend met een blikje bier. Het is een wat kleinzielig beeld. Er hangt nog een stukje chips aan de lip van de vrouw. Wie zijn deze mensen en welk oordeel vel jij, vel ik, als fotograaf?
5. Don’t shoot what it looks like, shoot what it feels like
Leg niet een scène vast, maar de essentie van die scène. In bovenstaande foto voel je de fragiliteit van het jongetje; je ziet de teruggetrokken schouderbladen, het weifelende voetje. Zijn warme huidtint en felgroene zwembroek vormen een kwetsbaar contrast met de kille roosters waarop hij staat en het grijsblauwe koude water waar hij naar kijkt. Hij observeert de grote kinderen die wel durven en al door het water zijn gerend. Maar hij is nog droog, hij twijfelt nog…