Fotografie is het vastleggen van licht. Dat is dus altijd het eerste element wat je moet registreren. Waar staat de zon? Is het licht zacht of hard? Wanneer je fotografeert op straat moet jíj je aan te passen aan het licht, je sjouwt immers niet een volledige studio met je mee. Een kleine handleiding om te fotograferen in zwart-wit.
Fotograferen in zwart-wit
Voordat je begint met fotograferen bedenk je dus éérst wat je met dat licht wil doen. Je hoeft je daar niet 100% aan te houden, maar als je weet wat het effect is van het aanwezige licht, dan kun je beter anticiperen op wat er komen gaat.
Onderstaande foto’s maakte ik in Lissabon. Daar stond op dat moment een felle, laagstaande zon. Dat betekent dat in ieder geval de volgende 3 zaken gelden:
1. Als je met je rug naar de zon fotografeert heb je diepe, warme kleuren in je foto. De optimale omstandigheden voor een kleurenfoto.
2. Als je tegen de zon in fotografeert krijg je grote contrasten van licht en donker. Perfect voor een zwart wit foto.
3. Wees je bewust van de idioot lange schaduwen door de laagstaande zon: speel ermee in je compositie!
Op bovenstaande foto een voorbeeld van de lange schaduwen (waaronder die van mij) door de laagstaande zon. De schaduwen volgen exact de kijkrichting van de man en leiden naar een stalletje waar gepofte kastanjes worden verkocht.
Ook hier zie je weer een lange, ranke schaduw van een wat minder rank persoon.
In het buitenland, op een mooi plein met dito gebouw, heb je al snel de neiging om een ansichtkaartfoto te maken. Dat is pure registratie, niet fotograferen. Verander in plaats daarvan eens je perspectief. Ga bijvoorbeeld door je knieën, ga op de stoep liggen desnoods. En zet iets op de voorgrond zodat er diepte ontstaat.
Ik heb een tijdje gewacht tot ik de compositie zó kreeg dat alle plukjes mensen los van elkaar stonden. Dat is bijna gelukt (het hoofd van de man in de gebreide trui plakt nét tegen de schoen van het meisje voor hem). We zien doelloos gelanterfant van stelletjes, vriendinnen, vogels en mensen alleen. Een beetje mijmerend voor je uitstaren over de Tajo rivier.
Een foto is een plat vlak. Aan jou de taak om daar diepte in te suggereren. Dat kan door invoerende lijnen te gebruiken die je oog leiden naar een punt verderop in de foto, in dit geval de twee mensen in de verte.
Het is mooi dat de benen van die twee in exact dezelfde positie staan; de hele foto bestaat immers uit een terugkerend ritme van vlakken, pilaren, mensen, ramen. De mensen op rechts had ik liever nog 1 meter verder gehad (nu onderbreken hun hoofden de omlijsting van een raam), maar toen waren de twee in de achtergrond al niet meer in beeld.
Fotograferen is keuzes maken…
Hier heb ik recht tegen de zon in gefotografeerd. De zon reflecteert in de lijnen op het plein, wat diepte suggereert. De mensen en vogels zijn verworden tot zwarte figuurtjes.