En zo stond ik onlangs pardoes voor een plaat van een vreemde vogel in een onnatuurlijke positie. Het beest lag wat ongemakkelijk in een vloeistofbadje. Wachtend totdat hij zou worden opgezet. Het is de specialiteit van Darwin, Sinke & Van Tongeren.
Huilen om een ekster
Ooit barstte ik in tranen uit wegens een opgezette ekster bij ons thuis op de vensterbank. Dat half geleefde vogelleven sneed dwars door mijn tere kinderzieltje. Twee decennia later bel ik bij het zien van een verse dode vogel op straat direct mijn vader. Wat volgt is een nauwkeurige omschrijving en de vraag “zal ik ‘m voor je in de vriezer bewaren?” Kortom, taxidermie – of het laten opzetten van dode dieren – is mij niet vreemd.
Darwin, Sinke & Van Tongeren: grof geld voor een dode vogel
Opgezette dieren in de huiskamer, wie doet daar nog aan? Of je bent stokoud en begraaft jezelf graag onder rare parafernalia óf je woont in een kasteel waarin je protserig je jachttrofeeën etaleert. Maar er is nog een derde mogelijkheid: je hebt enkele tienduizenden euro’s te besteden. Dan koop je iets aardigs bij Darwin, Sinke & Van Tongeren.
De opgezette exemplaren van het Haarlemse duo Ferry van Tongeren & Jaap Sinke onttrekken zich aan het gewone ambacht der taxidermisten. Ze componeren een schouwspel, vaak met een vette knipoog naar de klassieke kunst.
Big Specimen
Onnatuurlijke poses
Gewone taxidermisten gebruiken altijd dezelfde poses per diersoort. Sinke & Van Tongeren doen dat niet, en dat verraadt hun vakwerk. Immers, na het verwijderen van de ingewanden moet de huid weer worden hergebruikt zonder dat deze vreemd gaat ‘trekken’. Een onnatuurlijke pose verpest de suggestie dat het dier nog leeft. Maar die onnatuurlijke pose zochten ze juist wél op voor de (reeds groeiende) fotoserie Unknown Poses, en daarover gaat het hier.
De foto’s zijn afgedrukt op levensgrote perspex platen, wat het effect van het troebele water versterkt. Enkel dankzij de kleine belletjes op het wateroppervlak kun je zien dat deze zwarte zwaan in een witachtige vloeistof ligt.
De vogels in deze serie zijn kunstig gedrapeerd met veel gevoel voor compositie. Een heel geklungel, lijkt me.
Sinke & Van Tongeren waren ooit goedboerende reclamemakers. Na de verkoop van hun reclamebureau, een sabbatical en maandenlang meelopen met een taxidermist, startten ze hun eigen dierenopzethandel.
Damien Hirst
De durfkunstenaar Damien Hirst zag er wel brood in, onlangs. Hij kocht een flinke collectie opgezette pelikanen, zwarte zwanen, ibissen, hanen en ara’s én een serie foto’s. De hele aanschaf wordt uiteraard vol trots vermeld op hun website. De items die nog over zijn, staan praktisch allemaal on hold. Logisch, want als Damien Hirst zowat al je werk in een weekend opkoopt dan ben je verzekerd van een explosief stijgende marktwaarde.
Dooie mus
Overigens vind ik het bespottelijk dat alleen sierdieren en zeldzaamheden in aanmerking lijken te komen voor taxidermie. Zelf zoek ik al tijden naar een opgezette mus maar zelfs op Marktplaats vang ik bot. Een dooie mus op een stokje, dáár zou ik nou blij van worden. Bovendien ben ik ervan overtuigd dat er een markt is voor dooie mussen. Ga heen en open een webshop! Voordat ik het doe.
Opzetten in beeld
In onderstaande film zie je de mannen aan het werk. Je ziet ze in de weer met veren, ingewanden, camera’s en miniscule mesjes. De moeder van één van twee – vertelt in een lachwekkend steenkolen Engels hoe ridicuul dit hele idee haar leek. Twee mannen die na een carrière in de reclame zin hadden om taxidermist te worden. En daar verdomd goed in werden.
“We are not just taxidermists, we are artists. Taxidermy is our chosen canvas”
Nog meer vogels
Na al dat dode gedoe is het wellicht ook leuk om wat levende gevederde vrienden te zien. Die fotografeert Xavi Bou, op vrij bijzondere wijze.