Als je een foto maakt, vertaal je een driedimensionele ruimte naar een tweedimensionaal plat vlak. Georges Rousse speelt met dat gegeven en maakt een driedimensionale ruimte al tweedimensionaal nog vóór hij het fotografeert. Hoe? Door er een anamorfose van te maken, oftewel een afbeelding die maar vanuit één hoek ‘klopt’.
Anamorfose
Eerst maar eens dat woord, een anamorfose. Er blijkt dus een naam te zijn voor de straattekeningen van een gapend ravijn in de stoep. Je kunt dat ravijn maar vanuit één hoek zien zoals het is bedoeld. Zo’n tekening is op een plat vlak – de stoep – gemaakt. Maar je kunt ook knutselen in drie dimensies zodat het lijkt alsof er achteraf – op de foto – iets geks mee is gebeurd. Zie hieronder een voorbeeld van zo’n werk van Rousse.
Niet alleen maar een fotograaf
De Fransman Georges Rousse noemt zichzelf een schilder, beeldhouwer, architect maar bovenal een fotograaf. Zijn materiaal: verlaten ruimtes in oude fabriekspanden. Daar gaat hij vervolgens de boel zó verbouwen dat je vanuit één gezichtspunt ineens een totaal geometrisch vlak waarneemt – volstrekt ongerelateerd aan de omgeving.
Als hij het beeld had gephotoshopt is er weinig aan. Maar om dít voor elkaar te krijgen in een driedimensionale ruimte – dat vereist bijzonder veel (denk-)werk. En dat maakt de foto tot een fascinerende puzzel, op zoek naar losse eindjes. Onderstaand zie je de stellage die nodig was om bovenstaande foto te kunnen maken.
© Georges Rousse
Wat er zo moeilijk is aan fotograferen
Vakantiefoto’s staan vol met vreemde overlappingen. Lantarenpalen uit hoofden, een hand die uit het niets lijkt te komen. Dat is het gevolg van een slechte vertaling van drie- naar tweedimensionaal. Alle elementen worden statisch in een foto, je kunt er niet meer ‘achter’ kijken. Het resultaat is een verzameling vlakken die je hersens om te tuin moeten leiden zodat je tóch ziet wat je op locatie zag. Het werk van Rousse laat zien hoe ingewikkeld is om de ene in de andere dimensie te vertalen. Is de foto eenmaal gemaakt, dan zit je vast aan dat ene gezichtspunt.
© Georges Rousse
Hersenpijn
Het werk van Rousse is zó realistisch, dat je hersenen niet eens meer moeite doen om het te ontkrachten. En dat is frustrerend. Je pijnigt derhalve je hersenen om te ‘zien’ wat er gebeurt daar in die ruimte. Je probeert je voor te stellen wat je zou zien als je een stapje opzij zou doen, maar dat is onmogelijk. Het beeld is gevangen in dit ene standpunt waarin alles klopt. Je hersenen vinden hier helemaal niks vreemds aan.
© Georges Rousse
Je kijkt met je hersenen
Rousse speelt met zijn werk bewust in op de vraag of fotografie een waarheidsgetrouw medium kan zijn, getuige de begeleidende tekst op zijn website:
“The convergence of these spaces goes beyond a visual game: Like a hall of mirrors, enigmatic and dizzying, it questions the role of photography as a faithful reproduction of reality; it probes the distances between perception and reality, between imaginary and concrete.”
© Georges Rousse
Rousse in werking
Wil je weten hoeveel tijd en werk er in één zo’n foto gaat zitten? De video hieronder laat – in een tergend traag tempo – zien wat er nodig was voor de foto met de blauwe ster.