Op oude schilderijen staan paarden in galop consequent verkeerd afgebeeld. Dat komt omdat niemand wist hóe een paard galoppeert. Onze ogen registreren geen details van een onderwerp in beweging. De fotograaf Eadweard Muybridge lostte dit probleem op door de sluitertijd van zijn camera aanzienlijk te verkleinen. Daarmee werd hij ook de grondlegger van de cinematografie.
Trage fotografie
Vroeger was fotografie langzamer dan de wereld om haar heen. Bewegende objecten werden niet meer dan een vage vlek of verdwenen volledig van een foto. Sluitertijden waren lang, waardoor slechts een paar situaties geschikt waren voor fotografie: zoals mensen die bereid waren in een nekklem zeer lang en zeer stil te zitten of landschappen in de vroege morgen (als er nog geen wind stond). De resultaten leken daarom nog veel op de de onderwerpen die schilders kozen voor op het doek.
© Eadweard Muybridge. Landschapsfoto met een lange sluitertijd; het water in de rivier is een witte waas geworden.
De aanleiding: een weddenschap
In de paardenrenwereld werd eind 19e eeuw vaak gesproken over de vraag of een paard in galop helemaal los kwam van de grond. Spoorwegmagnaat Leland Stanford vermoedde van wel, maar het menselijk oog schoot tekort om details van deze snelle beweging waar te kunnen nemen. Zoals dat gaat met mannen met veel geld, had hij zijn bewering beklonken in een weddenschap á 25.000 pond.
Muybridge was op dat moment een gevierd fotograaf: onder het pseudoniem Helios reisde hij stad en land af met zijn mobiele donkere kamer. En dus werd hij in 1872 benaderd door Stanford met de vraag of hij de bewegingssequentie van een paard in galop kon vastleggen. Om dat voor elkaar te krijgen, begon Muybridge te experimenteren met sluitertijden en priegelde net zolang tot dat hij een mechanische snelwerkende sluiter had gebouwd die garant stond voor een sluitertijd van 1/1000 seconde:
Zijaanzicht van de camera met mechanische sluiter van Muybridge
Mechanische sluiter in 3 posities: vóór, tijdens en na de belichting
24 camera’s op een rij
Vervolgens plaatste hij 24 camera’s op een rij. Hij spande een draad tussen de ontspanknop en het pad waarop het paard ging galopperen. Zodra het paard de draad aanraakte, maakte de betreffende camera een foto. En dat 24 keer achter elkaar.
Het resultaat
Met bovenstaande opstelling lukte het hem in 1878 definitief het bewijs te leveren dat een paard tijdens de galop een moment alle vier de benen van de grond heeft. Het paard liep voor een helderwitte achtergrond van strak gespannen beddegoed. En inderdaad, Leland Stanford haalde zijn gelijk en won daarmee de weddenschap:
Deze foto’s zorgden er en passant ook voor dat veel klassieke schilderijen met galopperende paarden er ineens belachelijk uitzagen:
© Theodore Gericault, Derby at Epson (1821)
Hoe naakte vrouwen zich bewegen
Muybridge had de smaak te pakken. Met zjin camera bevroor hij talloze bewegingen van wilde dieren, huisdieren maar ook de gestoorde motoriek van gehandicapten. Een speciale liefhebberij van hem waren de bewegingen van naakte vrouwen. Je kunt je daarbij afvragen of die vrouwen nu per sé naakt hadden moeten zijn voor het vastleggen van bijvoorbeeld onderstaande bewegingssequentie…
Het begin van Motion Pictures
De techniek waarmee Muybridge bewegende beelden vastlegde, was niet alleen een grote stap in de ontwikkeling van de fotografie, maar vormde eveneens het startpunt voor latere filmtechnieken. Het engelse woord voor film is (onder andere) motion picture, ofwel bewegend beeld waarin een trits foto’s achter elkaar zijn geplakt. En dát truukje komt ook bij Muybridge vandaan. Met een eigen uitvinding, de zoopraxiscoop projecteerde Muybridge zijn eigen foto’s achter elkaar, resulterend in bewegend beeld.
Zoopraxiscoop (voorloper van een videocamera)
De sequentie van het galopperende paard ziet er met behulp van zijn zoopraxiscoop dan zo uit:
Maar hoe zat het dan met die moord?
Muybridge was naar zijn weten zeer gelukkig getrouwd met Flora, zijn 21 jaar jongere vrouw. Echter, In 1875 – terwijl zijn bewegingsonderonderzoek in volle gang was – kwam Muybridge er achter dat zijn pasgeboren zoon zeer waarschijnlijk niet door hem, maar door toneelrecensent Harry Larkins was verwekt. Zonder enige aarzeling stapte op de trein, reisde naar Larkins, belde aan en meldde:
“Good evening, Major, my name is Muybridge and here’s the answer to the letter you sent my wife”
Waarna hij hem doodschoot, recht in zijn hart.
Muybridge gaf zijn daad grif toe in de rechtzaal maar werd vrijgesproken omdat het volgens de rechter om een te rechtvaardigen moord ging. Leland Stanford gebruikte vermoedelijk zijn vooraanstaande positie om Muybridge vrij te pleiten.
Een curieus heerschap
Muybridge was een curieus heerschap. Zijn leven kenmerkt zich door een ongeluk met een paardenkoets waar hij hersenletsel aan overhoudt. Dit leidde vermoedelijk tot een persoonlijkheidsstoornis en talloze naamswijzigingen. Hij was een gevierd landschapsfotograaf, werkte nauwgezet aan het vastleggen van beweging en trad buiten zichzelf toen hij vernam dat zijn vrouw een minnaar had. Enfin, voldoende stof voor een boek, en een goede BBC-documentaire hieronder. Gaat dat zien!