Als je kiest voor straatfotografie moet je het doen met wat je krijgt voorgeschoteld; een hele berg momenten, dwars door elkaar heen. Maar hoe zorg je ervoor dat je nu juist het beslíssende moment vastlegt, en niet nét de verkeerde kant op kijkt?
Het beslissende moment afdwingen
Allereerst: het beslissende moment bestaat niet. We kunnen het beter een beslissend moment noemen. Want overal om je heen gebeuren op dit moment beslissende momenten; daar waar compositie, verhaal, kleur, lijnen en emotie voor jou perfect met elkaar samenvallen. De kunst zit ‘m vooral in het herkénnen van zo’n moment. En daar zijn vele manieren voor. Hieronder zet ik een voorbeeld uiteen. Niet omdat die manier de heilige graal is, maar wel omdat ik het goed kan toelichten met onderstaande foto’s die ik onlangs maakte in Arles. Enfin, een recept:
Je doel: je bekwamen in het fotograferen van een straatbeeld met bewegende objecten (mensen, dieren, voertuigen)
1. Zoek een plek uit met een achtergrond die je aantrekt
Bedenk dat hoe rustiger je achtergrond, hoe beter het onderwerp zich zal aftekenen. Hoe drukker, hoe groter het risico op chaos in je foto. Dat is prima, maar vereist een hoger niveau van kijken en anticiperen. Begin daarom met een rustige achtergrond als je het stap voor stap wil leren. De foto hierboven was de eerste die ik maakte in een reeks. De kinderen trokken mijn aandacht, en dan vooral hun gefrunnik rondom een paaltje dat ineens uit de grond kwam zetten.
2. Speel met de achtergrond door zelf te bewegen
Hoe meer je beweegt, hoe meer perspectieven je krijgt op dezelfde situatie. Je ziet dat de foto hierboven bijvoorbeeld een veel rustiger beeld geeft dan de eerste foto uit de serie. Deze foto is recht van voren genomen, maar er is nog wel een uitgang van je blik; de open deur helemaal op rechts. De verder (bijna) lege straat zorgt ervoor dat het ‘verhaal’ van de foto zich enkel in het midden van de foto afspeelt. Waar kijken die kinderen naar, daar in dat kluitje? De voorbij wandelende duif die het allemaal geen donder interesseert is natuurlijk mooi meegenomen.
3. Speel met de voorgrond door stil te blijven staan in een bewegende omgeving
Als je op een plek staat waar bewegende objecten langskomen, kun je ook spelen met de voorgrond door stil te blijven staan. Deze vrouw zag ik al van verre aankomen. Meestal lopen mensen beleefd achter je langs, maar zij had mij niet in de gaten en keek enkel naar de kinderen. Nu word je blik via haar het beeld ingezogen. Daarnaast brengt het diepte in de foto.
4. Voorspel je compositie
De groep met kinderen was razend beweeglijk, waardoor mijn palet steeds veranderde. Daar krijg je – als je veel fotografeert – een steeds beter gevoel voor. Zo ‘wist’ ik dat bovenstaande compositie eraan zat te komen. Ik drukte bewust op de knop toen de jongen linksonder het beeld bijna was uitgefietst en de overige kinderen in uiteenlopende richtingen liepen – los van elkaar.
5. Zoek naar kleine verhaaltjes
Op de foto hierboven vond er van alles plaats rechts buiten beeld. Maar línks, daar was het verhaal te vinden. Twee jongetjes, enigszins terughoudend, kijkend naar een meisje. Zij staat op afstand, op de hoogste trede en kijkt hautain op hen neer. De jochies aarzelen in hun toenadering, iets dat bij veel mannen nooit slijt.
6. Dwing geluk af
En jazeker, dat kan. Door er te zíjn, mét je camera. Want daar begint het mee. Als je er niet bent, kun je ook geen foto maken. Dus hup, naar buiten.
Bovenstaande foto is mijn favoriet uit de serie. Drie kinderen, nauwelijks bewust van hun eigen lichaam; alles beweegt maar zo’n beetje met hun enthousiaste lijfjes mee. Ze zijn zijn los van elkaar maar tegelijkertijd vol van elkaar, bezig met doelloos rennen, een spelletje. Meer zien ze niet.
De wereld is klein, als je klein bent.
Overigens, dat beslissende moment, dat verdwijnt misschien wel. Door voortschrijdendende techniek en camera’s die alles overal vastleggen. Hier vind je het hele verhaal.