Andrea Grützner: over de abstractie van een verlaten Duits pension

Jarenlang was Andrea Grützner gefascineerd door een enorm pension naast het huis waarin ze opgroeide. In 2014 stapte ze er binnen en fotografeerde het huis op een ongewone manier. Het resultaat lijkt op een serie collages of abstracte schilderijen, maar niet op een reeks analoge foto’s. 

Het pension staat het in kleine Duitse dorpje Polenz. Het dateert uit 1889 en is al 5 generaties lang in bezit van één familie. Zo’n huis draagt natuurlijk talloze verhalen in zich, vol vergane glorie, oubollige decoraties en versleten tapijten.

Plakken met driedimensionale vlakken

Maar dat fotografeerde Grützner allemaal niet. Tenminste, niet met het doel een verhaal neer te zetten. Zij keek juist naar het raamwerk waarin dat vroegere leven plaats vond. De muren, de plafonds, de trappen en balustrades. Die lijkt ze naast elkaar te ‘plakken’ in een foto; ze schildert een abstract schilderij vol vormen, vlakken en kleuren. Gewoon, door te spelen met licht, spiegels en de positie van haar camera. Grützner fotografeert analoog en bewerkt niks na.

 

 

Het bekende onherkenbaar

De foto’s van Grützner vormen bekende structuren om tot iets onherkbaars. De vormen zijn ineens leidend, niet meer de functionaliteit. Dit is het gevolg van een vernuftig spel dat Grützner speelt met haar vertaling van drie- naar tweedimensionaal. Ze laat vlakken naadloos aansluiten die in de ruimte zelf helemaal niet op elkaar aansluiten.

 

De foto hierboven is bijzonder lastig terug te vertalen naar een driedimensionale ruimte. Mij lukt het in ieder geval niet; telkens loop ik ergens vast.

 

 

Spelen met licht en schaal

Grützner geeft ze je weinig referentie van schaal. Het is allemaal nét niet herkenbaar. Je moet je hersens aan het werk zetten om te ontdekken dat je naar een trap, balustrade of deurlijst kijkt. Dat vervreemdende effect versterkt ze bovendien door onverwachte lichtbronnen in te zetten. Zoals het felblauwe licht op de foto hierboven:

 

 

 

Onderstaande foto lijkt artificieel; het voelt onmogelijk om de ruimte aan de rechterkant binnen te stappen. De schaduwen misleiden je gevoel voor ruimte en enige referentie aan schaal of afstand ontbreekt hier. Wat overblijft is je eigen interpretatie van de vertrekken.

 

 

De foto’s zijn zó nauwgezet geënsceneerd dat het net lijkt alsof je naar toneelrekwisieten kijkt. Maar als je beter kijkt zie je dat er in dit interieur is wel degelijk is geleefd. Versleten balustrades, gaatjes in de muur, afbladderende verf. Ja, hier waren mensen, hier ontrolde zich ooit een verhaal. Maar het verhaal is vertrokken en wat rest zijn de vormen van Grützner.