Zo, de eerste Noordereilandserie van 2017 is af. Dit keer geen jaarserie maar zes series in één jaar, waarbij ik de bril van een andere fotograaf opzet. Ik moest dit project daarom anders aanpakken dan mijn eerdere Noordereilandseries. Daar was het – simpel gezegd – gewoon een rondje eiland lopen en fotograferen wat binnen het thema paste. Nu zet ik tijdens dat rondje de bril op van de oerhollandse fotograaf Hans van der Meer.
Mijn aanpak
Allereerst schreef ik een artikel over Hans van der Meer. Zo dwong ik om mezelf te verdiepen in zijn werk. Ik richtte me op zijn fotoserie Uit voorraad leverbaar waarin hij fantasieloze stadskernen in Vinexwijken heeft vastgelegd.
Keukentrapje
Daarnaast las ik diverse interviews met hem waarin hij vertelt hoe hij te werk gaat. Ik leerde dat hij eerst zijn omgeving verkent en bekijkt welke plekken hij wil fotograferen. Zodra hij zeker is van een foto komt hij terug, met keukentrapje. Dat trapje daar gaat hij op staan om te fotograferen. Als je op ooghoogte fotografeert voelt de kijker zich onderdeel van de scène. En dat wil Van der Meer niet. Door een iets hoger standpunt in te nemen lijkt de foto objectiever te worden.
Spelen met het standpunt
Dat keukentrapje heb ik zelf niet gebruikt. Met dit project wil ik niet 100% een fotograaf kopiëren maar juist zijn of haar manier van werken deels toepassen binnen mijn werk. Ik wil niet met toebehoren sjouwen en ik wil al helemaal niet dat ik de aandacht trek. Ik ben meer een stiekeme fotograaf. Maar ik heb wél gespeeld met dat perspectief, zoals in de foto in de top van dit artikel. En in de foto hieronder waarin ik op een heuvel stond:
Losse stoeltjes
De foto toont veel ruimte waardoor je blik kan meanderen door de gekozen stedelijke inrichting. We zien ovalen heggen en secuur geplante bomen (let op de onderlinge afstand). En dan heb je nog een geasfalteerd wandelpad, een kiezelpad en die maffe vier losse draaibare stoeltjes. Die zie je trouwens steeds vaker. Ik vind ze een verdrietige afspiegeling van een individualistische maatschappij. Zelfs buiten zitten doen we liever alleen.
Ik maakte nog een foto van deze scène, iets eerder. Ook daar het verhoogde standpunt, plus nog iets extra’s. De kijker kijkt nu zelf én door de ogen van de hond neer op het schouwspel. Maar hier is er onvoldoende focus op het stedelijk landschap, dus de eerste foto vind ik meer passen bij de geest van Van der Meer.
Op zoek naar lelijkheid
Hans van der Meer gebruikt (vind ik) een licht sarcastische ondertoon in zijn fotoserie Uit voorraad leverbaar. Telkens zie je een stadslandschap bedacht door iemand met een liniaal en gebrek aan creativiteit. Dat combineert hij met mensen die maar wat aanmodderen. Boodschapjes doen, een praatje maken, flessen in de glasbak gooien. Beiden vind je op het Noordereiland. daar vind je eigenlijk alles – als je maar goed kijkt. Aan de ene kant staan panden uit eind 19e eeuw statig voor hun uit te staren, aan de andere kant vind je flats en nieuwbouwblokken die zonder sjeu vooral heel doelmatig staan te zijn. Genoeg voedingsbodem voor een serie dus.
Toch nog een keer die stoeltjes. Ik kon het niet laten.
Brede straten
En tot slot een foto waarin de bestrating centraal staat. Op oude schilderijen van Nederlandse steden zie je vaak zulke ruime straten langs het water. Die ruime straten hebben we nog steeds, maar meer dan de helft wordt in beslag genomen door stilstaande wagens. Zonde eigenlijk. Alhoewel ik hier niet pleit voor een toename van het vervoersmiddel dat je hieronder in gebruik ziet. Wat een bespottelijk gezicht is dat. Maar het past wel mooi in deze serie waarin de planoloog en de bewoner toch een beetje voor gek worden gezet.