Nintendo introduceerde in 1998 een gadget bij de Gameboy: een kleine camera waarmee je digitale foto’s kon maken. Het was eigenlijk een selfie camera avant la lettre. Maar van een afstandje is het net een pixelsoep, de resolutie is schrijnend laag. De gadget verdween in de vergetelheid tótdat fotograaf Calbayrac er eentje tegenkwam op een rommelmarkt.
Pixelmanie
Foto’s zitten heden ten dage berstensvol pixels. Alle selfies zijn haarscherp, je kunt met een beetje telefooncamera prima inzoomen tot op de porie. Maar nog niet eens zo heel lang geleden kon je de pixels letterlijk tellen. In de foto’s van de Gameboy camera kwam je dan uit op 128 pixels. Die pixels hadden bovendien maar 4 verschillende kleuren: zwart, donkergrijs, lichtgrijs en wit.
Gameboy camera gadget
Hoe kleiner hoe beter
Het begon ermee dat Calbayrac voor de grap de Gameboygadget kocht op een rommelmarkt en er wat foto’s mee maakte. Hij kwam erachter dat hij de enorme beeldbeperking van 128 pixels juist wel prettig vond. Inmiddels fotografeert hij met grote regelmaat op straat in Londen. De resultaten plaatst hij op zijn Instagram account onder het pseudoniem Gameboycameraman.
Daar komen zijn plaatjes bijzonder goed tot hun recht. Want op klein formaat zie je zo wat het voorstelt. Maar de foto vergroten leidt ertoe dat je minder kunt zien. De pixels worden vierkantjes en het onderlinge verband raakt zoek. Zo wordt de afbeelding langzaamaan onherkenbaar.
Kleiner is beter en minder is meer.
Een voorbeeld. Wat zie je hieronder?
Met grote moeite zie je een zwaan. Of misschien niet eens. Het wordt een stuk makkelijker als je een kleinere versie bekijkt:
Instagram maakt van middelmatige foto’s iets moois
De Gameboyfoto’s werken dus perfect binnen Instagram. Immers, op het scherm van je telefoon zijn de beelden klein en krijg je daarmee voldoende informatie om te herkennen wat er is afgebeeld.
Maar eigenlijk geldt dat ‘kleiner is beter’ voor de meeste foto’s die je op Instagram ziet. Het is – vind ik – een nogal vergevingsgezind medium. Veel van de schijnbaar indrukwekkende beelden die je daar ziet, vallen uiteen op groot formaat. Alles ziet er nu eenmaal interessanter uit als het klein is. Maar hoe komt dat?
Beeldspanning in een klein formaat
Op een klein formaat foto verhouden de onderdelen zich korter tot elkaar. Er is dus veel meer informatie in samen gepropt. Echter, op groot formaat verdwijnt die beeldspanning uit de foto. De meeste foto’s worden terstond saai als je ze een keer of tien vergroot. Het is dezelfde teleurstelling die je hebt wanneer je zelf indrukwekkende foto’s denkt te hebben gemaakt. Die indruk is dan gebaseerd op wat je ziet op je telefoonscherm, of op het (kleine) LCD-schermpje achterop de camera. Bij thuiskomst zet je de boel op de computer en ben je heel wat minder onder de indruk van jezelf.
Enfin, daarom is Instagram ook zo populair bij zowat iedereen: het maakt van middelmatige foto’s goede foto’s. En van middelmatige fotografen goede fotografen. Zolang het maar klein blijft, is het mooi.
Hieronder zie je de serie van Gameboycameraman telkens in eerst groot, en dan in klein formaat. Dan kun je zelf vergelijken.
Vieze plaatjes
Op stap gaan met één zo’n camera schiet niet op. Er passen namelijk maar 30 foto’s in het geheugen – vergelijkbaar met de beperking van het vroegere fotorolletje. Maar díe beperking vond Calbayrac wel onverdraaglijk, en dus kocht hij meerdere Gameboycamera’s. Het kopen van die camera’s via Ebay bleek een feest op zich. Want mensen zijn lui en vergeten zelden het geheugen van de camera te wissen. Mooie kunstwerkjes bleven echter uit, de banale kanten van de mens was er vaker op terug te vinden:
“(…) every time I got pictures on them it was not something that I wanted to see (…). Like everything you can picture — dicks, boobs, these kinds of things. And people send that through eBay, and you’re like what the fuck guys!”
~ Calbayrac op Digitalrev
Het werk van Gameboycameraman het echt zien?
Calbayrac heeft op dit mijn moment zijn eerste echte heuse (kleine) expositie. In een museum in Nederland nota bene! Zijn werk hangt in de lounge van Fotomuseum Den Haag tot 10 september 2017. Meer info daarover lees je hier.