Kinderfeestjes. Vroeger ging ik op mijn verjaardag naar zwemparadijs Tropicana of bakten we hamburgers in de keuken van Mc Donalds. Tropicana bestaat niet meer en een feestje in de Mc Donalds is vloeken in de voedselkerk (want gluten). Een beetje ouder koopt inmiddels een thematisch Disney feest – of beter nog evenement – voor z’n kind. Goed Folk fotografeerde deze snelgroeiende industrie.
Afstuderende fotografen
Afgelopen weekend bezocht ik de afstudeerexpositie van de Willem de Kooning academie in Rotterdam. Een aanrader trouwens, om exposities op kunstacademies te bezoeken. Want die panden puilen tijdelijk uit van kunst en jonge kunstenaars die graag toelichting geven op hun kersverse werk. Bovendien kun je al die exposities gewoon gratis te bezoeken.
Op deze academie studeerde ook een aantal fotografen af die uiteraard mijn speciale interesse hadden. Eén daarvan was Goed Folk (een pseudoniem van Folkert Koelewijn). Hij toonde zijn afstudeerproject Paarse krokodillen bestaan niet waarvoor hij een 10 had gekregen.
Een tien ja.
Of, zoals hij zelf opmerkte toen ik hem sprak: “toch fijn dat de academie het volledige cijferspectrum benut bij het geven van cijfers”.
Nuchterheid siert de mens.
© Goed Folk | Paarse krokodillen bestaan niet
De aanleiding
Zoals bij alle (goede) fotoprojecten moet je dag en nacht met het onderwerp mee bezig willen zijn. Het moet je eindeloos fascineren en vervolgens moet je juist dát weer over weten te brengen. Goed Folk lukte dat. De kiem werd bij hem geplant toen hij zelf vroeger met zijn vader naar pretparken ging – volgens hem de voorloper van de hedendaagse thematische feestjes. De ouders kopen daarmee een ervaring, maar niet zozeer eentje die gedeeld wordt tussen ouder en kind. Het is vooral een ervaring voor het kind. Of, zoals hij zelf toelicht:
De beleving is vooral te vinden in de perfecte styling, waardoor de verhaalelementen van de Disneyfilms en de fantasierijke belevingswereld van het kind worden gereduceerd tot enkel aankleding. De feesten leunen sterk op genderbevestigende rollen en dringen onbewust een schoonheidsideaal op.
~ Goed Folk
Het fotoboek
Folk werkte ruim twee jaar aan dit project, wat resulteerde in een omvangrijk fotoboek met toelichtende tekst. Daarin lees je bijvoorbeeld quotes van verbaasde voorbijgangers. Of opmerkingen van de kinderen danwel de ouders. Het zijn flarden die – los van de context – volslagen idioot overkomen. Zoals dat hele feestgedruis ook volledig uit de pas loopt met de rest van een kinderleven. Hier zijn de ouders met elkaar in gevecht om het feestje dat het voorgaande weer overtreft.
Schuldgevoel afkopen
Bovendien kan ik me ook niet aan de indruk onttrekken dat er hier een rekening met het kind wordt vereffend: ik ben dan wel nooit thuis, maar kijk eens wat voor feestje ik voor jou laat organiseren. Des te wranger is de observatie van Goed Folk dat juist déze feestjes amper interactie tussen ouder en kind stimuleren:
De ouders zijn slechts toeschouwers die aan de zijkant van het feest wachten. Hun wordt alles uit handen genomen; er is geen interactie meer nodig tussen de ouder en het kind.
Er is een start- en eindtijd, een vaststaand programma en medewerkers die alles in goede banen leiden, opbouwen en afbreken. Zo verworden deze feesten tot een overdadig statusevenement voor de ouders waarbij zij hun zelfgekozen imago kunnen profileren.
~ Goed Folk
Unheimisch
Er is iets met deze foto’s, iets unheimisch. Pas na lang kijken zag ik wat het was: deze kinderen lachen (bijna) niet, het zijn vooral de volwassenen die vrolijk en voldaan zijn – met zichzelf.
Goed Folk heeft de foto’s zo uitgekozen dat de onbezonnen kinderlijke vrolijkheid er niet bepaald van afspat. Waardoor we ons afvragen wat hier gaande is, en waarom. Maar belangrijker nog: voor wíe?
© Goed Folk | Paarse krokodillen bestaan niet
En nu?
En nu begint het pas voor Goed Folk. Hij is afgestudeerd en kan met zijn project de boer op. Daarbij helpt het natuurlijk enorm dat hij een 10 heeft gekregen voor zijn werk. Goed Folk vertelde me dat hij eerst graag zijn boek wil uitgeven, en natuurlijk exposeren met zijn werk. Ook had hij alweer nieuwe ideeën voor fotoseries.
Ik ga hem volgen want zijn stijl bevalt me; een gezonde mengelmoes van Hollandse kneuterigheid, maatschappijkritiek en onverholen humor.
Andere fotografen die van dezelfde mengelmoes gebruik maken zijn:
Peter de Krom (over schatgraven op het Hollandse strand)
Hans van der Meer (over de inwisselbaarheid van vinex wijken)
Ilvy Njiokiktjien (over hoe Nederlanders verjaardagen vieren)