Zo’n vijftien mannenhoofden verdraaien hun nek vanwege een passerende vrouw. Het lijkt wel een wildreservaat waar leeuwen naar een dartel hertje loeren, vlak voordat ze tot aanval overgaan. Maar we zien een Amerikaanse vrouw, die zelfbewust en met versnelde pas langs de hongerige blikken loopt. De compositie is zó doordacht, dat moet haast wel in scène zijn gezet. Of niet?
Golvende blikken
Je oogt golft als vanzelf over de foto heen; van links naar rechts, alle mannen- en één vrouwenhoofd passserend. En dat vrouwenhoofd, dat is van Ninalee Craig, een Amerikaanse vrouw die op het moment van fotograferen 23 jaar was. Zij is inmiddels 89 jaar heeft al duizenden keren antwoord moeten geven op 2 vragen die telkens weer worden gesteld over de bekende foto:
1. Was je bang toen je over die stoep liep, gevolg door al die mannenblikken?
“No, I was thrilled. I was having the time of my life. I was Beatrice walking through the streets of Florence. I felt that at any moment I might be discovered by Dante himself.”
2. Was de foto geënsceneerd?
Haar antwoord daarop is een kort en bondig “nee”.
Dus de man die in zijn kruis grijpt, op de foto links van Ninalee, die doet dat echt uit pure nood:
Of – zoals Ninalee zelf mooier verwoordt:
Oh, and that poor soul touching himself? I was used to it. It was almost like a good luck sign for the Italian man, making sure the family jewels were intact.
When it was first published, that was occasionally airbrushed out but I would never consider it to be a vulgar gesture.
Via The Guardian
Niet geënsceneerd, wat dan wel?
Maar hoe kwam deze foto dan tot stand? Het begon met Ninalee Craig die – geheel tegen de tijdsgeest in – als jonge Amerikaanse vrouw in haar eentje door Europa reisde. Voor die reis had ze flink geld gespaard met haar baan als docent in New York. Haar doel was om te reizen tot het geld op was (dat advies kreeg ze zelfs van haar moeder).
In een geldwisselkantoor raakte ze aan de praat met Ruth Orkin, een Amerikaanse fotografe die voor diverse tijdschriften (zoals Life magazine) werkte en momenteel even zonder opdracht zat. En van het één kwam het ander: Orkin bedacht dat een fotoserie over een alleenreizende vrouw best te verkopen viel aan de bladen. Immers, een vrouw die alleen reist, was in 1951 uitzonderlijk.
Hoe Orkin de foto maakte
Ninalee wilde haar medewerking aan dit idee wel verlenen. En zo geschiedde. Het iconische beeld was één van de eerste foto’s die Orkin maakte van Ninalee. Dat ging zo:
“She walked about 30 paces ahead of me and at one point turned around to see this scene in the Piazza della Repubblica; she liked what she saw and took a picture.
She asked me to turn back and do it one more time and took another, and that was it, two pictures.
There was no posing or talking. I think that’s the reason the picture has endured – it was not staged.”
Via The Guardian
Daarna togen ze naar andere plekken waar Ninalee de onafhankelijke reizigster was – of speelde.
© Ruth Orkin
Zijn deze foto’s dan ook niet geënsceneerd? Ik vraag het me af, eigenlijk. Want ze hebben deze hele trits foto’s in een schamele twee uur gemaakt. Dan móet er wel sprake zijn van voorbedachte rade. Of beland je spontaan in een auto bij een gladde Italiaan (met dito bril)?
© Ruth Orkin
De foto’s kon Orkin inderdaad verkopen aan een blad; de Cosmopolitan kocht de serie en publiceerde in 1952 een foto-essay getiteld “When you travel alone...” begeleid door tips en adviezen over hoe je zoiets moet aanpakken als vrouw alleen.
© Ruth Orkin
Alleen reizen is soms ook gewoon een beetje saai en allenig, zo toont Orkin met bovenstaande foto. Al is de compositie wel een beetje ongelukkig (of bewust?) uitgevallen.
© Ruth Orkin
Deze laatste foto van Ninalee achter op de brommer bij een gesoigneerde Italiaan, doet me denken aan mijn week in Rome begin dit jaar – ook alleenreizende. Ik ging erheen om deel te nemen aan de workshop van Magnumfotograaf Alex Webb. En natuurlijk ook om Rome ten volste te beleven. Dus dan beland je algauw – net zoals in bovenstaand clichébeeld – achterop de motor van een breedgeschouderde Italiaan, dwars door de straten van een nachtelijk Rome scheurend. Helaas was er bij mij geen fotografe die de dollemansrit vanaf de stoep kon vastleggen. En dus waagde ik zelf maar een poging:
© Kronkeling in Rome
Ruth Orkin poetste wat weg
Maar even terug naar die iconische foto. Op youtube vond ik onderstaand filmpje. Iemand heeft de hele foto stuk voor stuk digitiaal opgebouwd – inclusief de delen die Orkin zelf heeft weggepoetst omdat ze teveel afleidden van de mannen. Zoals het barretje aan de linkerkant en de luifel met witte letters. Je ziet dat dat wegpoetsen essentieel is voor de uiteindelijk soepele compositie.
Overigens, de 23-jarige Ninalee is nog steeds te herkennen in de 89-jarige versie (waarbij ze haar oorspronkelijke pose aanneemt):
