Bij het maken van een foto neem je twee fundamentele beslissingen: waar je staat en wanneer je de foto maakt. Alle andere keuzes (welke camera en lens, in kleur of in zwart-wit fotograferen) zijn slechts randzaken. Zo bezien is fotografie simpel, maar dat maakt het nog niet makkelijk. Daarom een kleine handleiding: hoe om te gaan met de invulling van de waar en wanneer?
Onlangs las ik het boek On being a Photographer van Magnumfotografen David Hurn and Bill Jay. Dat vond ik zó goed dat ik besloot om de lessen eruit te vertalen en te delen op Kronkeling. Eerder schreef ik al over dat je je niet voor fotografie moet interesseren – ook een tip van hen.
Enfin, die twee keuzes dus. Wat houden ze precies in?
1. Positie: waar ga je staan?
Waar je staat tijdens het nemen van een foto bepaalt hóe het onderwerp in beeld komt. Nogal een no-brainer zou je denken. Niets is minder waar. Te vaak richten (beginnend) fotografen zich zozeer op het onderwerp dat ze vergeten optimaal gebruik te maken van de omstandigheden. En dus even te kijken uit welke hoek het beste kan worden gefotografeerd. Of letten op een storende overlap met de achtergrond.
Door consequent 10 foto’s méér te maken van een onderwerp dan dat je gewend bent. Alle 10 vanuit een andere hoek. En dan thuis kijken wat het effect daarvan was. Je kunt hier meer over lezen in tip 4: zoek het juiste standpunt bij wat je wil vertellen.
Je positie kiezen bij een statisch onderwerp
© Kronkeling | Kralingse Plas
Als je net begint met fotograferen is het een stuk makkelijker om te kiezen voor een statisch onderwerp. Een kleine verandering van hoek, een paar passen achteruit, of een foto vanuit kikkerperspectief zorgen immers voor een volstrekt ander effect. En dat moet je leren. Je moet de taal van een foto gaan spreken. Dat doe je door te oefenen, met al die verschillende hoeken.
Zo stond ik vorig jaar bij de Kralingse Plas urenlang te klooien met een statief alvorens ik deze foto maakte. Stukje naar links, toch weer iets naar rechts. Pas na een tijdje zág ik de wolkenpartij op rechts, en welke rol die kon spelen in het beeld.
Je positie kiezen bij een bewegend onderwerp
© Kronkeling | Rome
Geluk regisseren
Als je het spelen met statische objecten een beetje onder de knie hebt, kun je je wagen aan bewegende onderwerpen. Die maken het je bijzonder lastig om alle elementen in de foto goed uit te laten komen. Het element ‘geluk’ speelt daarbij ook meteen een grotere rol. Een gedetailleerd stappenplan hoe je dat geluk een beetje kunt regisseren, vind je hier.
Aiming for your goal is worthwile as long as you realize it is a constant effort, rarely to be achieved
Uit On being a Photographer
2. Timing: wanneer druk je op de knop?
© Kronkeling | Rotterdam
Bij het fotograferen van een bewegend object is naast je positie ook het moment waarop je de foto maakt van invloed op de compositie in je foto. Bij een statisch object speelt dat minder; of je de foto nu of een minuutje later neemt – het resultaat is grofweg hetzelfde (tenzij het aanwezige licht verandert!).
Zwangere momenten
Kortom, bewegende onderwerpen en timing zijn nauw met elkaar verbonden. Klik je te laat, dan dondert je hele compositie in elkaar. Een handig foefje is om gewoon op de sluiterknop te blijven drukken en een trits foto’s te maken. Je vergroot daarmee de kans op het vangen van dat beslissende moment. Of, zoals in het boek mooier wordt omschreven: het vangen van een zwanger moment. Het is namelijk geenszins zeker dat de momenten ook werkelijkheid worden, maar áls het gebeurt, dan ben jij er klaar voor. Dat gevoel voor ‘zwangere momenten’ is waar goede fotografen zich in onderscheiden.
Ze voorvoelen dat er iets staat te gebeuren, hebben daar een extra zintuig voor ontwikkeld.
En mocht dat niet zo zijn, dan kun je achteraf zelf het wél gewenste resultaat in elkaar knippen en plakken:
Josef Koudelka took proof prints of near misses, cut out all the elements in the image, and rearranged them – as a guide to the picture he should have taken.
Uit On being a Photographer