Tip 31: Fotografeer vier uur lang op één plek

Het is verleidelijk om door een stad te banjeren en erop los te fotograferen. Maar als je nergens lang blijft hangen, zie je wat andere voorbijgangers óók zien. Het kan ook anders. Blijf eens op één locatie hangen en dwing jezelf écht te kijken. Een handleiding in 5 stappen. 

Ik maak me er vaak schuldig aan: fotograferen en weer doorlopen. Want om de hoek, daar vindt vast nét het beslissende moment plaats. En als je daar dan weer bent, blijkt het niet zo te zijn en ga je weer door. Jagend op iets dat zich meestal ook aandoet op een plek waar je blíjft. Daarom hieronder een handleiding in 5 stappen die ik zelf natuurlijk ook heb opgevolgd.

1. Zoek een locatie die je intrigeert

Als je nog nooit ergens 4 uur met je camera hebt rondgehangen, kun je het jezelf maar beter een klein beetje gemakkelijk maken: rondhangen is immers leuker op een plek waar je op voorhand al iets in ziet. Je kunt er zelfs heen gaan met een vooropgezet plan, maar je mag niet weg als je dat plan hebt uitgevoerd binnen die 4 uur. Want het gaat erom dat je méér gaat zien, en je dus anders leert kijken naar dezelfde omgeving.

Ik koos voor deze exercitie een plek in Rotterdam-Zuid. Ik fiets regelmatig langs de verhoogde metrolijn en iedere keer verwonder ik me over de tegenstellingen in dat stukje stad. Ondanks het volgebouwde landschap voelt het leeg. Ik sloot mezelf gedurende 4 uur op in een gebied van 80 bij 30 meter.

2. Maak eerst de voor de hand liggende foto’s

Natuurlijk, het doel van deze opdracht is dat je nieuwe invalshoeken ontdekt. Maar meestal moet je daarvoor éérst door de geijkte standpunten heen. Dat geldt in ieder geval voor mij.

Pas als ik de standaard plaatjes heb gemaakt, kan ik een laag dieper gaan. Dat heeft – denk ik – ook te maken met de vertaalslag van drie naar twee dimensies: door te fotograferen zie je hoe de omgeving zich staande houdt (of niet) op een vlak beeld. Wat werkt in je voordeel en wat niet?

3. Zoek naar afwijkende elementen in het landschap

Goed, je hangt nu een tijdje rond in een door jou gekozen gebied. Wat valt je op? Welk effect heeft deze omgeving op jou? Probeer deze elementen visueel over te brengen in je foto.

Als je écht secuur te werk wil gaan, kun je deze indrukken opschrijven en er later – bij de nabewerking – nog eens bijpakken. Je kunt dan selecteren op basis van de woorden die je hebt opgeschreven.

Op mijn locatie in Rotterdam viel me na een tijdje de enorme schaduw op ónder de metrolijn. De geometrische vorm voelde prettig beschermend. En dus zocht ik naar een hoek waarin dat gevoel overkwam. Onderstaande foto was één van de laatsten in een reeks van 30 pogingen.

4. Zoek een thema voor je serie

Na enige tijd krijg je (hopelijk) ideeën voor een serie. Maak het jezelf niet te lastig als dat niet ‘vanzelf’ lukt. Je kunt ook kiezen om een serie te maken omtrent één van de woorden die je bij stap 3 hebt gekozen. Of kies één element / activiteit / persoon in de omgeving die je dan vanuit verschillende hoeken fotografeert.

In mijn opdracht in Rotterdam-Zuid werd aangestoken door die schaduw: ineens zag ik overal vormen en kleuren. En dus probeerde ik daarmee een serie te bouwen, waarbij ik de mens volledig buiten beschouwing liet.

5. Bekijk je ontwikkeling in de nabewerking

Zodra je weer thuis bent en je foto’s bekijkt, is het goed om te reflecteren op hoe je naar je omgeving hebt gekeken gedurende die 4 uur. Wat is er anders aan de eerste paar en de laatste paar foto’s? Had je hetzelfde gezien zónder lang op één plek te hangen? Of zie je misschien iets terug in je foto’s wat je op de plek zelf niet bewust hebt geregistreerd?

Toch graag een opdracht vooraf?

Vind je dit soort ‘brede’ opdrachten helemaal niks maar wil je wel ergens 4 uur rondhangen, dan kun je jezelf wat inkaderen door met een opdracht op stap te gaan. Die kun je zelf bedenken, of bijvoorbeeld uit The Photographers’ Playbook halen.

Veel plezier!