Eva O’Leary: wat je ziet als je in de spiegel kijkt

Je hebt altijd dezelfde blik als je in de spiegel kijkt. Daarom vinden we onszelf vaak slecht op foto’s staan, het strookt niet met ons (spiegel)gezicht. Want in die spiegel kijk je maar op één manier, en dat is zelden de blik die je in het echt ook hebt. Eva O’Leary gebruikt dat gegeven in haar fotoserie Spitting Image. Daar zien we pubers naar zichzelf kijken, in de spiegel. 

Als puber ben je je hyperbewust van je veranderende uiterlijk. Je lijf groeit en ontwikkelt zich met horten en stoten waardoor je gedurende enkele jaren proportioneel niet helemaal op orde bent. En juist in die jaren doet uiterlijk er het meest toe. Het is een wrang gegeven dat pubers proberen te verzachten met lagen make-up, overmatig sporten en veel – heel veel – in de spiegel kijken. Om te zien of er al wat veranderd is.

Eva O’Leary fotografeerde juist dát moment: wanneer meisjes tussen de 11 en 14 in de spiegel kijken. Middels een camera die áchter de spiegel staat, legt ze de introspectieve blik van de puber vast.

De anti-selfie

Het is de anti-selfie van deze tijd: de foto is gemaakt op het moment dat de persoon zichzelf bekeek. De resulterende blik is derhalve niet gekunsteld. De lach is niet van plastic. Sterker nog, er ís geen lach. De meisjes kijken kwetsbaar en soms licht veroordelend. De blik van het meisje hieronder is gefixeerd op haar haar. Ze stoort zich aan iets, het zit niet zoals zij wil dat het zit.

Camera achter de spiegel van Eva O´Leary

Zoals met veel goede fotoseries, stoelt ook deze serie op een tergend simpel idee. Gewoon de camera áchter een spiegel zetten. Wat volgt zijn ongrijpbare en gevoelige blikken. Hoe anders was het resultaat geweest wanneer de meisjes ouderwets voor een camera hadden moeten plaatsnemen voor een portretfoto, hardnekkig proberen te voldoen aan een extern ideaal. De blik in de ogen wordt veel interessanter zodra ze zichzelf kunnen zien én jij weet dat ze naar zichzelf kijken.

Over de blauwe achtergrond

De felblauwe achtergrond gebruikt O’Leary doelbewust. Het is de visuele beeldtaal van het Amerikaanse jaarboek: de pasfoto’s van leerlingen worden meestal gemaakt tegen een blauwe achtergrond. Die associatie leeft hier totaal niet, maar het contrast van dat bijna verblindende blauw met die nog tere kinderhuid maakt de kwetsbaarheid van het meisje nog groter.

Glamour foto

Niet alleen die blauwe achtergrond valt op; ook de manier van fotograferen en (het gebrek aan) nabewerken. Want O’Leary fotografeert in de stijl van een glamour magazine. Alleen heeft ze de nabewerking achterwege gelaten. De pukkels en oneffenheden zítten er gewoon. Onwillekeurig denk je terug aan je eigen puberteit, blij dat de futiliteiten waar je je tóen druk over maakte, er nu allang niet meer toe doen (en waarschijnlijk minder blij dat daarvoor in de plaats problemen van formaat zijn gekomen).

Nog meer spiegels

Geïnspireerd geraakt door spiegels? Kijk dan eens naar het (vrij hilarische) werk van Erik Oglander. Hij verzamelt foto’s die hij vindt op Craigslist (het Amerikaanse equivalent voor Marktplaats).