De mensen in mijn omgeving zitten vol goedbedoelde feedback op mijn foto’s. En dat is nuttig, meestal. De kwaliteit van die feedback verschilt echter nogal. En dus bedacht ik deze week naar wie luister ik eigenlijk écht, als het gaat om mijn foto’s?
Allereerst: ik ga het in dit artikel niet hebben over wat precies een goede foto is. Wat ‘middelmatig gepruts’ voor de één is, is kwaliteitswerk voor de ander. Wat mijn doel is, is om mezelf te ontwikkelen op het gebied van fotografie. Voor mij is de maatstaf dat ik terugkijk naar werk van maanden of jaren geleden en dan zie wat ik ‘beter’ had kunnen doen om een (in mijn ogen) mooiere foto te verkrijgen. Als ik dankzij anderen dat proces wat kan versnellen, ben ik al heel blij. En dat is dus voor mij het doel van feedback.
Helemaal alleen in je foto-bubbel blijven zitten kán natuurlijk (wel zo veilig), maar een kritisch oog van buitenaf helpt je enorm om sneller beter te worden. Alleen: welk kritisch oog sta je toe? Naar wie luister jij als het gaat om jouw foto’s?
Ik ben momenteel op zoek naar meer inhoudelijke kritiek op mijn fotoseries en vroeg me af hoe en bij wie ik dat kan krijgen. Ik kwam uit op 3 groepen waarvan ik momenteel feedback krijg: social media, familie en vrienden en mede-fotografen. En dat al die soorten hun eigen voor- en nadelen hebben, afhankelijk van het doel dat je nastreeft.
Omdat ik houd van categoriseren, heb ik alles wat ik hieronder uiteenzet ook even samengevat in een gezellig tabelletje onderaan dit artikel. Zodat het jou wellicht ook kan helpen in de keuze om feedback te vragen aan de juiste groep mensen. Maar eerst de uitgebreidere tekstuele toelichting bij deze drie vormen van feedback.
1. Feedback op social media
Social media zijn de notoire schouderkloppers van het universum. Egostrelend doch inhoudsloos. Want mensen die foto’s liken, willen ook graag dat jij hún foto’s even positief beoordeelt. En zo ontstaat een hoezee-stemming onder Instagrammers en Flickr. Fijn voor de tere zieltjes die erkenning zoeken voor hun vlug geschoten kiekjes. Maar niet erg bruikbaar om béter te worden en een eigen stijl te ontwikkelen.
Hoe ik feedback aan deze groep vraag: Niet. Ik heb een Instagram-account waar ik niet erg actief op ben. Dat account heb ik vooral voor mezelf. Zodat ik ook af en toe foto’s maak met mijn telefoon en speel met een vierkant beeldformaat.
2. Feedback op je foto’s van vrienden / familie / partner
Tja, hoe om te gaan met de (soms ongevraagde en meestal ongezouten) mening van vrienden, familie of je eigen partner?
Omarm het!
Want deze mensen hoeven niks van je, en meten zich niet met hun werk aan dat van jou. Wat zij zeggen, vínden ze ook. Mijn familie en vrienden zet ik vooral in als ik een binaire vraag heb: moet deze foto in of uit de serie? Wat ik terugkrijg is een oordeel gebaseerd op emotie, gevoel en eerste indruk. Een solide onderbouwing bij de keuze ontbreekt meestal, maar dat geeft niet wanneer ik op zoek ben naar een ‘ja’ of ‘nee’. Het risico is wel dat er veelal wordt gekozen voor de mooie en clichématige plaatjes. Wil je dat niet, laat je vrienden en familie dan alleen de foto´s zien die qua stijl redelijk gelijk zijn.
Binnen deze categorie geldt over het algemeen: hoe dichter de persoon bij jou leeft, hoe beter de feedback. Dat komt omdat die persoon wéét wat voor verhaal je wil vertellen en dus waarom jij fotografeert. Mijn vriend is geen fotograaf maar hij kan wel kijken en verbanden opmerken die ik – verblind door mijn eigen intenties – helemaal niet had gezien. Bovendien kent hij ook mijn andere foto’s en dus mijn beeldtaal.
Hoe ik feedback aan deze groep vraag: Ik stel gerichte vragen. Bijvoorbeeld: welke drie foto’s vind je het beste, en welke 3 moeten eruit?
3. Feedback van andere fotografen
Ha, feedback krijgen van mede-fotografen. Het heeft altijd iets zelffeliciterends zodra men en groupe gaat praten over invoerende lijnen, horizonten op de ‘verkeerde plek’ of niet recht getrokken gebouwen. Iedereen spreekt dezelfde (veelal technische) taal. Dat is enerzijds heel fijn omdat het je handvaten geeft wát er dan niet werkt aan de foto.
Anderzijds kijkt men soms met oogkleppen en vergeet het beeld an sich te beoordelen. Lijntje niet recht? Slechte foto, punt. Oók als deze uit de heup is geschoten en je daarmee juist intentioneel een dynamisch beeld wilde neerzetten. In dat geval wordt de fotograaf en zijn werkwijze ondergeschikt gesteld aan de geleerde fotoregels (uiteraard alleen indien het dynamische beeld ook écht dynamisch overkomt).
Hoe ik feedback aan deze groep vraag: Dit verloopt meestal organisch. Ik maak regelmatig series voor een cursusopdracht waarna deze in de groep wordt besproken. Meestal bedenk ik vantevoren een paar vragen, of meld ik waar ik twijfels over had. Het is zinvol om dan te merken of je twijfels in de ogen van anderen terecht waren.
Natuurlijk zijn er nog meer smaken feedback te vinden. Bijvoorbeeld een mentor of fotodocent waarmee je periodiek je foto´s bespreekt. Dat is erg nuttig als je een project uitvoert dat een lange tijd beslaat en veel keuzemomenten omvat. Wellicht ga ik dat ook eens proberen.
Voor nu ga ik mij eens wat meer verdiepen in de wijze waarop je goede feedback kunt geven op foto’s. Voer voor een nieuw artikel!
| Kwaliteit | Oprechtheid | Koppeling met jou | Wat krijg je? | Wat is de keerzijde? | |
|---|---|---|---|---|---|
| Social media | Laag | Laag | Laag | Goede stimulans om door te gaan | Je krijgt geen echte kritiek |
| Andere fotografen / fotoclub | Hoog | Medium | Medium | Feedback op basis van aangeleerde regels en tips voor verbetering | Soms weinig oog voor emotie in een foto |
| Vrienden & familie | Wisselend | Hoog | Hoog | Feedback op basis van emotie | Verwacht geen concrete tips voor verbetering |