Is het je wel eens opgevallen dat een vol glas water het licht op een andere manier breekt? Mij niet. Je hersens corrigeren dat beeld, je merkt het niet automatisch op. De serie van Suzanne Saroff doet je ineens beseffen dat water maffe dingen doet met licht. En dus ook met het glas water bij jou op tafel.
Glas en water vervormen de werkelijkheid. Dat gegeven buit Saroff ten volste uit: ze maakt een simpel stilleven, plaatst er glazen water en cilinders voor en begint dan eindeloos te schuiven, netzolang totdat ze een compositie vindt die haar aanspreekt. Zoals de opstelling op de foto met de vis in, waarvan het lijf naar links en de kop naar rechts wijst.
Leven in twee dimensies
Het is grappig wat deze beelden doen. Simpele, meteen herkenbare objecten bekijk je nu ineens wél met een dosis aandacht.
Iets wat fotografie trouwens sowieso placht te doen, vooral als een foto aan de muur hangt. We kunnen dan wél minutenlang staren naar een portret of een landschapsfoto. Maar niemand die eens goed voor het gezicht van zijn of haar partner gaat zitten. Of echt eens een kwartiertje stil staat (dus stil staan) en vanaf dat standpunt een landschap bekijkt. Foto’s vertragen onze blik, dwingen om écht te kijken.
Dus we kunnen het wel, dat echt kijken.
Zolang het maar tweedimensionaal is. Want zelfs als we de keuze hebben, kiezen we liever voor de weergave op een plat vlak. Bij concerten of events die we willen vastleggen staat driekwart van de menigte immers met z’n telefoon voor z’n gezicht. Ik vraag me wel eens af wat iemand uit 1902 zou denken wanneer hij zo’n menigte apathen zou zien. Ziet er toch een beetje uit als de achteruitgang van de mensch. Dit dus:
Ondersteboven
Bovenstaande foto bevat een glazen bol, en die gooit de boel gewoon ongevraagd ondersteboven. Ook leuk.
Zelf doen
Behalve deze blogpost lezen en denken ‘ja, wat grappig’, kun je natuurlijk ook gewoon zelf hiermee aan de slag. De kans is groot dat je vandaag een glas water drinkt. Voordat je dat doet: kíjk er eens naar. Verplaats het. En maak een foto. Kan ook gewoon met je telefoon natuurlijk. De kunst is om dat leren kijken niet te beperken tot de momenten dat je actief aan het fotograferen bent.
Leren kijken kun je overal.