Ik vraag me wel eens af hoe de toekomstige mens (of cyborg) terugblikt op onze tijd. Wat laten wij achter aan fysieke objecten? En dus: wat valt er straks te vinden in de grond onder onze voeten? Welnu, de opgegraven objecten die werden gevonden tijdens het graafwerk voor de Noord/Zuidlijn geven daar een (prematuur) antwoord op.
Hekel aan de Noord/Zuidlijn
Voor Amsterdammers is het een bron van gedeeld chagrijn; de bouw van de Noord/Zuidlijn. De stad ligt op de operatietafel en toont haar vieze binnenste op plekken waar je verdorie ineens niet meer langs kun fietsen of rijden.
Maar datzelfde binnenste, dat is voor archeologen dan weer een walhalla. En dus werd de boel niet alleen afgegraven, maar ook diepgravend (…) onderzocht door tientallen archeologen.
Flippo’s
Omdat gedeelde Amsterdamse chagrijn een beetje de kop in te drukken, worden nu alle bodemvondsten online gedeeld met het publiek. Daartoe is de website Below the Surface in het leven geroepen. Alle opgegraven rommel staat aldaar netjes gecategoriseerd van 2005 tot 10.000 jaar geleden (de laatste IJstijd). En wat een feest om doorheen te scrollen. Van flippo’s en oude pinpassen zo de diepte in naar speren en inktpotten.
De beste bewaarplek voor spullen: een rivierbodem
De opgravingen rondom de Amstel vormen een divers geheel, en dat komt omdat de Amstel een rivier is (of was, zoals op het Damrak en Rokin). Het voordeel van zo’n voormalige rivierbodem is dat er een allegaartje aan spullen huist. Je vindt er objecten die overboord zijn geslingerd, scheepswrakken, maar ook spullen die afkomstig zijn van oeveractiteiten en door de stroming zijn meegevoerd.
Wat de fotograaf deed
Naast de werklui en archeologen had er nog iemand een fikse taak; de fotograaf Harold Strka. Alle 15.000 spullen heeft hij 1 voor 1 gefotografeerd. Het zijn geen snelle kiekjes, nee, ieder pincet en muntje is netjes uitgelegd en losgemaakt van de onder- en achtergrond. Fotoboekwaardig, zou je zeggen. Dat vonden ze zelf ook. En dus kun je nu het boek met de ladingdekkende titel “Spul” kopen (hier te vinden).
Documentaire over die opgegraven objecten
Ik had na al mijn gescroll en gelees over de werkzaamheden nog steeds geen genoeg van die oude zooi uit de rivierbodem. Voor de onverzadigbare liefhebber is er daarom ook nog een documentaire te zien. Natuurlijk begeleid door de stem van onze geschiedenis (Hans Goedkoop).