Soms gebeuren er rare dingen, ongeveer tegelijkertijd. Zo was ik onlangs op het Kleinpolderplein en maakte daar een – dacht ik – vrij originele foto. Enkele weken later kwam ik ‘mijn’ foto tegen. Cas Oorthuys bleek in de jaren ’70 al exact dezelfde foto hebben gemaakt. ‘t Is wat.
Kleinpolderplein
Een tijdje terug schreef ik over dat ik rondhing op het Kleinpolderplein. Om me gewoon eens goed te vervelen, en dan maar zien wat ervan kwam (lees hier hoe je dat ook kunt leren). Ik vermaakte me goed met de betonnen fly-overs in het contrastrijke licht van de ondergaande zon. Bij thuiskomst was ik best tevreden met het resultaat:
Ik hing ze een tijdje op aan het magneetbord dat ik in de woonkamer heb hangen. De beelden brandden zich langzaamaan vast in mijn visuele geheugen. Misschien wil ik meer met bruggen doen, dacht ik.
Enfin, ze hingen daar dus een beetje te hangen.
Kort daarna bezocht ik Fotofair Unseen. Daar bladerde ik gedachteloos door een boek met contactvellen van Cas Oorthuys (dit boek). Ineens verstarde ik: op één van de pagina’s zag ik foto’s – míjn foto’s – van het Kleinpolderplein. Potverdrie!
Kort daarop gebeurde het nóg een keer. Vorige week bezocht ik de tentoonstelling van Cas Oorthuys in het Nederlands Fotomuseum en verrek. Van al die honderdduizenden negatieven van Oorthuys hing déze er dus ook, de foto die zo leek op die van mij – of – netter gezegd: de foto die ik onwetend had nagemaakt.
Zoek de verschillen
Er zijn natuurlijk ook best wat verschillen, als je goed gaat kijken. Eerst de meest voor de hand liggende: mijn foto is in kleur en heeft een liggend formaat. Die van Oorthuys is zwart-wit en vierkant. Na wat langer kijken zie je dat de foto’s op verschillende momenten zijn gemaakt. Dat kun je zien aan de schaduwen die in mijn foto anders lopen. In mijn foto wordt de tweede paal van links slechts deels belicht door de zon. Bij Oorthuys zien we een mooi licht randje over de hele lengte van de paal.
Het jaargetijde is lastig te raden omdat er in de tijd van Oorthuys nog nauwelijks bomen stonden. Maar wat we zien in de verte, lijkt begroeid, net als op mijn foto.
Over origineel zijn
Ja, en wat maakt dit nu uit? Helemaal niks natuurlijk. Met de miljarden foto’s die dagelijks door ons allemaal worden gemaakt is het onvermijdelijk dat we hetzelfde vastleggen. Sommige fotografen hangen met zo’n foto in een galerie, anderen plaatsen ‘m op Instagram, laten de foto zien aan fotoclubleden of misschien wel helemaal niemand. In alle gevallen was het mogelijk een ‘museumwaardige foto’. Echter, er zijn maar weinig museummuren.
En dus moet je vooral origineel zijn voor jezelf, binnen je eigen werk.
Ik zie mijn semi-dubbeling met Cas Oorthuys als een compliment. Ik keek even door de ogen van Cas, zonder dat ik het wist. Dat kun je trouwens ook bewust doen, kijken door de ogen van een andere fotograaf. Om je blik te scherpen. Hier vind je een handleiding!