Een foto liegt de waarheid. Maar soms gebeurt dat wel heel gortig en doelbewust: foto’s die zijn samengevoegd en gemanipuleerd met als doel dat je dénkt dat het echt is. Zoals de foto in de header van dit artikel. Welnu, ook tegen die onzin kun je je wapenen. En wel door de bewuste foto te laten analyseren. Gewoon gratis. Hieronder lees je hoe.
Laten we beginnen met een foto die viral ging; een kajakker die dankzij een bizarre speling van het lot precies de bek van een walvis in kajakt. De foto duikt voor het eerst op met het volgende onderschrift:
This story/photo is from Dr Kraft who is a physician in Sitka.
Wow, what are the chances of taking this picture just at this moment:
Yep, that ‘s me in the picture. Yep that is a whale that was just around the corner from the fiery terminal.
‘PADDLE REALLY FAST” is the only thing I could think of at the time. ..”
Wat is de kans dat je precies op het juiste moment een foto neemt? Ik vind persoonlijk de kans dat een kajakker recht de bek van een walvis in kajakt een stuk kleiner. En dus word ik achterdochtig.
Allereerst: wat kunnen we met het blote oog zien? Zijn er aanwijzingen dat de foto niet ‘klopt’? Jazeker. Probeer ze eerst zelf te vinden (train je blik!), en lees dan verder.
1. De kajak ligt recht
De walvis komt met flinke vaart uit het water, dit zorgt voor een golf vlak boven hem, waardoor je met een miniem bootje een flinke zwieper kan maken. De kajakker lijkt hier geen last van te hebben en ligt kaarsrecht.
2. De kajakker is zéér stoïcijns
Natuurlijk, iedereen reageert anders wanneer je de muil van een walvis in peddelt. Maar dat je niet op of om kijkt wanneer de rechterkant van je peddel in de keel van een walvis zit, is op zijn minst een tikkie bijzonder.
Goed, we hebben nu twee aanwijzingen dat er geen donder klopt van deze foto. Maar kunnen we dat nog verder onderbouwen?
Jazeker, en wel met behulp van deze website.
Digitale foto-analyse
Daar kun je iedere digitale foto laten analyseren. Na je upload zie je 7 maps met data over de foto:
De website geeft je geen kant-en-klaar antwoord, maar toont je wel het binnenste van een foto. Het is alsof je met een microscoop naar de foto kijkt; de zeven kaarten leggen op verschillende manieren de pixelstructuur bloot. Wanneer deze behoorlijk afwijken in delen van de foto, neemt de kans toe dat er is gephotoshopt.
Het vergt echter wel enige ervaring (en inlezen) in hoe je precies moet kijken naar deze kaarten. Gelukkig geven ze er zelf uitleg bij – al is deze wel lekker wetenschappelijk van toon. Hieronder vind je de Error Level Analysis (ELA) van de kajakfoto:
Voor deze analyse wordt de foto gecomprimeerd. De gecomprimeerde versie wordt van de originele versie afgetrokken. Wanneer een foto is gephotoshopt is de kans aanwezig dat het gemanipuleerde gebied een ander residu laat zien. Vooral als dat gebied een hogere kwaliteit heeft dan de rest van de foto. In dat geval is het residu ook hoger in dat gebied. En dat is precies wat je hierboven ziet; de blauwige pixels vormen een afwijkend residu in vergelijking met de rest van de foto.
Ter vergelijking zie je hier een ELA map van een niet gemanipuleerde foto die ik zelf maakte:
Je kunt daar zien dat de pixels in vergelijkbare gebieden grofweg hetzelfde patroon laten zien. Je ziet geen significante afwijkingen zoals bij de kajakman.
Onderzoekertje spelen
Eigenlijk geeft deze website je dus de tools om te ontdekken of de foto echt of nep is. De finale conclusie ligt echter bij jou. Zelf op onderzoek? Dat kan hier.
Credits
De laatste tijd gebruik ik steeds vaker tips van vrienden en familie, tot enig ongenoegen van hen die nimmer genoemd worden maar wel bijdragen. Dat resulteerde afgelopen week zelfs in een ‘wat je nu zegt, gaat ze gebruiken voor een blogartikel – zonder bronvermelding’. Daarom een kleine inhaalslag als het gaat om credits die ik eerder niet gaf 🙂
Dit artikel kwam mede tot stand dankzij een tip van mijn broer. Mijn zus tipte mij over de fotografe die zichzelf en haar zoon op zeer originele wijze portretteerde. En deze week ontving ik een licht verbolgen mailtje over het feit dat ik nu Pillars of the Earth aan het lezen ben – een boek dat iemand die ik al 30 jaar ken mij talloze malen had aangeraden (wat ik glad was vergeten). Enfin. Bij deze dank aan allen!