Het is zowat vaste prik: ieder jaar schrijf ik een kritisch artikel over World Press Photo. Maar ik wil niet vervallen in een gimmick, en bovendien ben ik dit jaar écht wat milder gestemd over de winnende beelden. Met natuurlijk wel een (heel klein) kritisch nootje 🙂
World Press Photo gaat over nieuwsverhalen. De keuze voor de winnaar gaat niet alleen over de kracht van het beeld, maar ook de representativiteit van het onderwerp voor het nieuws van het jaar. De kunst is om die verhalen in vaak maar één beeld te proppen. En dat is – vind ik – zelden afdoende.
De winnaar van dit jaar
Wellicht komt de winnende foto van het huilende meisje – Yanula – je vaag bekend voor. Eerder ging een variant van de foto al flink viral in de VS. Het tijdschrift Time ermee aan de haal; zij koppelden het meisje aan het strenge immigratiebeleid van Trump, waarbij botweg kinderen van hun ouders werden gescheiden:
Onder druk van het navolgende protest paste Trump de wet aan en stopte het scheiden van ouders en kinderen.
Yanula werd een symbool voor de groep kinderen die dus werd gescheiden van hun ouders. Maar zelf is ze daar totaal geen voorbeeld van. Yanula bleef na de grensoversteek gewoon bij haar moeder waarmee ze momenteel samen in een detentiecentrum zit.
De foto is bepalend geweest voor een flinke beleidsaanpassing voor een thema dat niet 1-op-1 past op de foto. En dus kreeg Time heel wat ‘fake news’ verwijten over zich heen. World Press Photo kiest met deze winnende foto dus net als Time voor de symboolfunctie en de zeggingskracht van het beeld. En niet zozeer voor de nieuwswaarde van het beeld zelf.
Foto’s en context
De foto’s van World Press hebben -vind ik – context nodig. Maar ik heb zelden zin om de lange teksten te gaan lezen. Nieuwsuur komt met een mooie oplossing: in dit online beeldverhaal zie je de diverse foto’s, allen begeleid door korte interviews met de mensen die ze maakten. Door hun verhalen leven de beelden ineens veel meer.
Een aanrader dus.
Tot slot een foto die wat luchtiger van aard is. Gemaakt door Forough Alaei, en onderdeel van haar winnende serie uit de categorie Sport:
In Iran hebben vrouwen geen toegang tot een voetbalstadion. Zeinab (22 jaar) heeft daar echter lak aan; verkleed als man staat ze gewoon tussen de kerels aan te moedigen. De man op rechts lijkt dat door te hebben. De foto zélf is ook weer gemaakt door een vrouwelijke fotografe – met haar iphone, en tevens vermomd als man. Het is kleine rebellie in een land dat gebukt gaat onder een dictatuur. Ik was ook ooit in Iran, het fotografisch residu daarvan vind je hier.
World Press Photo: een Nederlands initiatief
World Press Photo werd in 1955 opgericht door de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten. Jawel, een oerdegelijk Hollands initiatief dus, nog steeds zetelend in Amsterdam. Hun voornaamste doel is om ontwikkelingen in de fotojournalistiek te stimuleren en de uitwisseling van kennis aan te moedigen. De jaarlijkse fotowedstrijd is daarvan het bekendste voorbeeld. De winnende foto’s reizen in een expositie de wereld over, op weg naar 40 landen.
Hier vind je alle winnende beelden van 2018. De foto’s zijn nu ook te zien in De Nieuwe Kerk in Amsterdam en reizen vanaf 7 juli verder.
Benieuwd naar mijn kritische blik op eerdere World Press Photo edities? In 2015 vond ik de winnende foto vreselijk clichématig. In 2016 vond ik de winnaar gewoonweg onterecht (en politiek gezien ook een rare keuze). En in 2017 vond ik andere foto’s gewoon mooier.