Soms is het goed om eens te experimenteren met je fotografische workflow. Want alleen zó kom je erachter dat iets misschien wel heel nuttig kan zijn. Zoals het vooraf maken van een shot list. Hierbij een korte handleiding over wat dat is, en waarom het je kan helpen.
Wat is een shot list?
Je moet een shot list zien als een simpel boodschappenlijstje: waar wil je mee thuis komen? Ik ga meestal zonder boodschappenlijst naar de supermarkt, waardoor ik soms minutenlang doelloos sta te dralen voor de schappen. Ik weet niet wat ik wil, kan niet kiezen en ga met veel te veel zooi weer naar huis. En laat me dat nu ook regelmatig gebeuren met fotografie.
Een shot list wordt veel gebruikt onder trouwfotografen. Die gaan vooraf naar de trouwlocatie om te bepalen vanuit welke hoek ze welk moment willen fotograferen. Maar ook als je geen bruiloften fotografeert, kan het verdomd handig zijn als je vooraf hebt nagedacht over wat je eigenlijk gaat doen.
Ik had wel eens over shot lists gelezen, maar ik heb het nooit zelf toegepast. Tótdat journalistiek fotograaf Ed Kashi erover begon in de workshop die ik bij hem volgde.
Hij vertelde dat hij altijd op pad gaat met een shot list. Zijn redenen:
1. Het dwingt je om van tevoren na te denken over wat je eigenlijk gaat doen
2. Als je ‘s ochtends opstaat weet je direct wat je te doen staat
3. Het is een handige houvast wanneer het even niet lukt
Ha, dacht ik toen. Zoiets past volgens mij best wel bij mijn manier van werken. Ik hou van structuur, discipline en opgelegde kaders. Omdat juist dát mijn creativiteit aanwakkert.
Standaard kiekjes kunnen óók op je shot list
Wanneer kun je een shot list gebruiken?
Altijd.
Een paar voorbeelden:
Straatfotografie: bedenk vooraf een thema en maak dat thema specifiek. Met welke foto’s wil je thuiskomen, hoe zien die eruit? Denk aan: standpunt, diafragma en compositie. Teken het desnoods uit.
Portretfotografie op locatie: verdiep je in andere portretten. Wat werkt, en wat niet? Welke achtergrond zoek je? Bedenk vooraf of je wilt experimenteren met het kader: alleen het hoofd, hoofd plus bovenlijf, armen over elkaar, etc. Maak dan een lijstje met foto’s die je sowieso wilt maken.
Reisfotografie: je gaat op vakantie naar een land waar je nog nooit bent geweest. Maar helemáál blanco ben je niet. Wat maakt dat je graag naar dat land wilt? Kun je dat omzetten in een thema voor een fotoserie? Dat voorkomt meteen dat je bij thuiskomst een waterval aan beelden hebt die tijdens je vakantie heel leuk leken, maar bij thuiskomst – zonder context – eigenlijk best saai zijn. Meer over hoe je zinvol kunt fotograferen op vakantie lees je hier.
Enfin: de kunst is om je lijst aan te passen naar wat jij nodig hebt. Dat doe ik ook.
Hoe ik de shot list gebruik
Ik gebruik de shot list pas sinds kort. Zo liep ik vorige week mee met een schaapherder en bedacht vóóraf wat ik wilde fotograferen. Op dat lijstje stonden onder andere:
- Mijn camera-instellingen
- Mijn gewenste standpunt
- De sfeer die ik wil overbrengen met de resulterende fotoserie
- De omschrijving van enkele detailfoto’s
- De omschrijving van enkele overzichtsfoto’s
Hielp het? Jazeker. Als ik even niet wist wat ik moest doen, ging ik (mentaal) terug naar de lijst. Dat hielp om weer te focussen. Wel bleek bij thuiskomst dat de sterkste foto’s níet op de lijst hadden gestaan.
Maar dat is prima.
Want die shot list gebruik ik wanneer even niet weet wat ik moet doen. Dat voorkomt dat ik vastloop, of erger nog, dat mijn creativiteit langzaamaan wegsijpelt.
Dus: eerstvolgende keer dat je op pad gaat: maak een shot list!
Mensen met dezelfde shot list bij de Trevi fonteinen