Het maffe aan fotografie is dat je met een propvol canvas begint, en dat je als fotograaf besluit om dingen weg te laten. Een schilder gaat juist tegengesteld te werk. Lauren Marsolier heeft een werkgebied gevonden precies tussen die twee in. Zij creëert beelden waarvoor ze elementen uit andere foto’s gebruikt. Haar werkwijze spreekt mij aan. Hieronder vertel ik waarom.
Eind 2018 schreef ik al eens over het werk van Marsolier (kun je hier lezen). Haar beelden fascineren mij omdat er iets niet in klopt, maar ik lastig kan benoemen wát dat dan is. Haar boek kan ik van harte aanbevelen.
Onlangs kwam Marsolier weer bovendrijven in mijn geheugen. Ik ben zelf ook een beetje aan het pielen in Photoshop en besef des te meer hoe knetteringewikkeld het is om bovenstaande foto te creëren.
Enfin, ik ging haar weer googlen en vond een lezing die zij jaren terug heeft gegeven. Marsolier spreekt misschien wat timide, maar wát ze vertelt is – vind ik – razend interessant. Ze legt uit waarom ze fotografeert, hoe ze haar beelden creëert en hoe ze organisch te werk gaat.
Wat is organisch werken?
Marsolier maakt talloze foto’s van objecten die haar aandacht trekken. Daar denkt ze niet al te lang over na. Wel zorgt ze ervoor dat ze het object vanuit alle hoeken fotografeert; dat is handig als ze later dit object wil gebruiken in een foto, maar nog niet weet vanuit welke hoek. Haar archief puilt uit van losse beelden die misschien ooit eindigen in een beeld.
Maar wat is dan het startpunt van een foto zoals hieronder?
Dat startpunt is in dit geval de foto met de fly-over erop. Die zie je in de screenshot hieronder. Van daaruit gaat ze verder associëren; ze duikt in haar archief en zoekt elementen die passen bij het gevoel dat ze wil opwekken. Zoals een schilder start met een een aantal tubes verf, zo start Marsolier met een archief vol objecten. Daarmee schuift ze net zolang totdat het beeld voor haar klopt. Uiteraard met behulp van Photoshop.
Het leuke van die lezing is dat Marsolier ook een kijkje in de keuken geeft. Want ze laat ook zien uit welke foto’s ze de elementen heeft geplukt. Voor het beeld hierboven gebruikte ze onder andere deze 6 objecten:
Ook bij onderstaand beeld laat ze zien welke elementen ze daarvoor heeft gebruikt:
Dit kijkje in haar werkproces doet mijn ontzag voor haar Photoshop skills alleen maar toenemen. En niet alleen dat: hoe kom je tot een coherent beeld als je een archief hebt met duizenden elementen? Hoe beslis je dat dat stukje rode stoeprand hetgeen is dat jouw beeld nodig heeft?
Dat is een vaardigheid waar je eindeloos aan moet schaven.
Over hoe ik werk
Maar even terug naar dat ‘organisch werken’. Voor Marsolier zijn de losse elementen haar tubes verf. Daarmee gaat ze intuïtief te werk. Er is geen vooropgezet plan. Ze associeert en probeert net zolang totdat ze tevreden is. Dat is een werkproces dat ook bij mij past:
Ik zoek een locatie uit om te fotograferen, en dáár ga ik vervolgens intuïtief te werk. Ik fotografeer wat mijn aandacht trekt. Meestal weet ik zelf niet waarom. Bij thuiskomst selecteer ik beelden die ik me aanspreken en ga ik puzzelen met de volgorde (dat doe ik met Miro, lees hier hoe). Daar komt weinig taal of rationaliteit bij kijken. Meestal volgt dat later – minstens een half jaar later.
Voor mij is organisch werken het éérst laten spreken van je gevoel bij een object, een locatie of een foto. Vervolgens kijk je of dat gevoel bestendig is. En – niet onbelangrijk – of jouw beeld hetzelfde opwekt in iemand anders.
Leuk om bij jezelf na te gaan: ben jij een organische werker? Of weet je van tevoren juist al waar je op uit bent?
Verder kijken
Voor wie zelf de lezing van Marsolier wil bekijken, dat kan hier. Het fragment waarin ze uitlegt hoe ze de losse elementen bij elkaar zoekt staat hier. Tot slot nog haar website.