Fotograaf Gregor Sailer en ik hebben wel wat gemeen: we houden van plekken die niet helemaal lijken te kloppen. In mijn series zoek ik naar een contrast tussen de wens en de realiteit. Maar Sailer gaat een stap verder: zijn dorpen zijn flinterdun (soms letterlijk) en er woont niemand. Spoiler alert: tijdens het schrijven besefte ik dat ik tóch zo’n plek had gefotografeerd.
Potemkin-dorp
De titel van één van zijn projecten is Potemkin Village. Een term die mij onbekend was, maar met een beetje googlen kom je een end. Het blijkt een tijdelijke opstelling die in alles lijkt op een dorp dat wordt bewoond. In de 18e eeuw gaf de Russische staatsman Grigory Potemkin opdracht voor de bouw van leuke dorpjes. De reden: tsarina Catharina de Grote kwam de Krim bezoeken en hij wilde haar overtuigen dat de regio er voortvarend bij lag.
Ook nu zijn er nog Potemkin-dorpen te vinden, maar de redenen daarvoor zijn uiteenlopend: een leegstaand dorp in Frankrijk, bestemd voor militaire oefeningen of een geflopt woningbouwproject in China. Sailer reisde naar tientallen plekken en legde deze vast. Het resulterende boek vind je hier (helaas alleen nog tweedehands).
Twee keer de boel bedonderen
Sailer legt illusies vast. Tegelijkertijd is hij zélf ook bezig om die illusie op een bepaalde manier vast te leggen. Kijk maar eens naar zijn standpunt, de keuze voor een wolkenlucht, de grijze nabewerking. Daarmee draagt hij netzogoed bij aan de vervorming van de werkelijkheid. Dat weet ‘ie zelf ook wel, zo blijkt uit onderstaand citaat:
The photographer’s aim is to challenge the idea of illusion in photography, to question whether a photography can truly capture the authenticity of architecture. Sailer sees two layers of imitation in each image: the first is the scene captured, and the second is the photograph itself.
Via De Zeen
Mijn eigen Potemkin Village
Ik begon dit artikel met dat ik niet bekend was met het fenomeen Potemkin Village. Maar terwijl ik aan het schrijven was, besefte ik dat dit klinkklare onzin is. Vorig jaar nog fotografeerde ik de Rotterdamse wijk De Wielewaal. De bestaande bungalows worden daar vervangen door flats met appartementen. Op een paar volhardende bewoners na heeft bijna iedereen de wijk verlaten. Om de unheimische sfeer van een dichtgetimmerd dorp iets te temperen, maakte iemand foto’s van de deuren en ramen. Deze foto’s zijn vervolgens op metalen platen geplakt, die nu op de plek van de deuren en ramen zitten.
Een klassiek Potemkin dorp, kortom.
Mijn hele serie vind je hier.