Tot vandaag had ik één associatie bij de term Shot, reverse shot en dat was een nummer van Jack Johnson met dezelfde naam. Maar in mijn zoektocht naar onderwerpen voor dit blog, las ik dat het een techniek uit de filmwereld is. Eentje waarbij de keuze voor groothoek of telelens cruciaal is. En dat is niet de enige vergelijking met fotografie.
Ik zet vaker een film uit, dan dat ik ‘m afkijk. Maar soms móet ik wel, bijvoorbeeld als ik in een bioscoop zit. Dan kijk ik niet langer naar het wat (het verhaal), maar naar het hoe (de manier waarop de film is gemaakt). Want alles wat je ziet is het resultaat van eerdere keuzes. De compositie, het kleurgebruik, het standpunt. Keuzes die voor een fotograaf óók relevant zijn. Maar er is meer, zo leerde ik onlangs.
Het Youtubekanaal Every frame a painting gaat nog een stap verder en legt écht uit hoe het zit. In zo’n 10 minuten krijg je een mini-cursus filmkunde, gericht op één onderwerp. Een voorbeeld.
Wat moet erin, wat moet eruit?
De editor heeft een flinke taak: zij besluit waar er moet worden geknipt in de film. Welke scènes moeten erin, en waar eindigt een scène? Die laatste vraag kun je alleen maar beantwoorden als je weet wat de kijker moet voelen en weten na het zien van die scène.
“We need time to feel the emotion”
In het filmpje hieronder zie je hoe de editor speelt met tijd: hoeveel tijd is er nodig voor het overbrengen van een emotie? Je ziet voorbeelden van veel en weinig tijd. Het is een kwestie van smaak, en kan één van de redenen zijn waarom je een film goed of slecht vindt.
Nu werkt tijd voor een fotograaf weer anders, maar er is wel degelijk een link. Want hoeveel beelden laat je zien om een verhaal te vertellen? Een boek heeft weer een ander ritme dan foto’s op expositie. En net als de editor moet je soms dingen weggooien die goed zijn, maar niet dienend zijn aan het verhaal. Wie zijn darlings niet kan killen, is geen goede editor, maar ook geen goede fotograaf.
Shot, reverse shot
Terug naar de titel van dit blog: shot, reverse shot. Dat is de meest basale techniek als het gaat om het filmen van een dialoog. Je filmt eerst de één, dan de ander.
Maar hoe doe je dat? Hieronder vind je twee belangrijke keuzes die moeten worden gemaakt (maar er zijn er nog veel meer).
Kies het standpunt
Waar zet je de camera neer? In sommige films kijk je mee over iemands’ schouder. Soms staat de camera tussen de twee personen in. Of juist aan de zijkant. En weer ergens anders beweegt de camera als een spook door de ruimte. Zoals je in de video hieronder ziet, heeft iedere keuze een totaal ander resultaat. Je voelt je als kijker een spion, onderdeel van het gesprek of juist er helemaal buiten staan. Het is niet goed of fout, zolang je keuze maar dienend is aan het verhaal.
Groothoek of telelens?
Net als bij fotografie is bij een film de keuze voor groothoek of telelens belangrijk. De groothoek toont context en zorgt voor een levendig effect als je van dichtbij filmt. De telelens werkt beklemmend en focust je blik als kijker.
Ik schrijf het op, maar zelf het verschil ervaren is veel leuker en leerzamer.
Als fotograaf leg je niet zo vaak een dialoog vast. Maar binnen portret- en documentaire fotografie zijn bovengenoemde keuzes wel degelijk relevant. Want waar sta je? Hoe wil je dat de persoon overkomt op de kijker?
Soms kan het helpen om via een ander medium wat te leren over fotografie. De overlap met film is groot. En de filmpjes zijn zo leuk dat het nauwelijks voelt als studie 😉
Tot slot nog het liedje Shot, Reverse shot van Jack Johnson, dat – heb ik zojuist geleerd – dus refereert aan een veelgebruikte techniek in de filmwereld.
En voor wie liever wil weten waar alle spullen uit de film toch vandaan komen: hier lees je het antwoord.