Onlangs zag ik in Museum Arnhem twaalf grote foto’s. Ik bleef staan en weigerde het bordje ernaast te lezen. Eerst wilde ik zelf ontdekken waar ik naar keek. Een effect dat ik hier graag in scène zet, dus het spreekwoordelijke bordje volgt na de beelden.
Maak er eerst zelf maar eens chocola van.
Gezien? Mooi. Doe dat trouwens eens vaker: eerst kijken en dan pas het bordje lezen.
Je kijkt naar Pink de Thierry (pseudoniem voor Helena Scheerder) en haar gezin. In 1983 poseerden zij als familie De Koning, een alter ego voor het perfecte gezin. 12 dagen lang verhuisden zij iedere dag naar een ander rijtjeshuis in Haarlem. Overal speelden zij het ideale gezin, vastgelegd op een foto. Ze laat je afvragen hoe jij in dit ideaalbeeld past. En hoe belangrijk dat voor je is.
Inmiddels is het 40 jaar na het maken van deze beelden en zie ik vooral het tijdsbeeld dat ervan afspat. Het testbeeld op tv, de parafernalia en de bruine items. In iedere huiskamer zie je het terug. Vonden mensen dit toen echt mooi?
Direct daarna volgt de vraag: hoe kijk ik dan later terug op deze tijd?
Met een beetje goede wil is de ‘bruine kleur’ van deze tijd al best te ontwaren. Zo zie ik in talloze huiskamers (inclusief die van mijzelf… ) deze objecten terug:
De plant met gaten in ‘t blad, ookwel ‘gatenplant’ in de volksmond. Liefst in een grote pot op de grond of op een minimalistisch tafeltje.
Taatsdeuren. Bestaan er eigenlijk nog turnkey appartementen zónder taatsdeuren?
En dan dit bloemige schilderij met – voor wie langer kijkt – overal vrolijke insectjes. De alomtegenwoordigheid van deze ‘kunst’ doet me denken aan deze IKEA-foto die overal ter wereld hangt.
Kortom, ik denk dat je ook vandaag nog een fotoserie zoals die van Pink kunt maken. Dat lijkt dan nu niet bijzonders, maar de aanhouder wint. Over 40 jaar ben je blij dat je het alledaagse van vandaag hebt vastgelegd. Juist dat wordt namelijk bijzonder.
Hetzelfde maar dan anders
Albina Galeeva speelt ook met het perfecte plaatje. Als single vrouw van 38 ging ze op de foto met allerhande mannen, telkens in een huiselijke situatie. De serie noemde ze Photos for mom, want die bleef maar vragen wanneer ze zich zou settelen. Briljant bedacht.