Sommige mensen schieten vol bij het zien van een mooi schilderij, maar ik raak ontroerd door een Rotterdamse postbode die iedere woensdag om 12:00 uur op de Coolsingel stil staat. Daar roept hij één zin, waarna hij zijn wandeling hervat. Een vast patroon, ingesleten sinds 2011.
Maar eerst even over hoe ik hierachter kwam. Een tijdje terug liep ik over de Coolsingel in Rotterdam en zag ik dit:
Het is een buitengewoon slecht gemaakte foto (er lijkt een boom uit de megafoon te groeien), maar daar gaat het nu niet om. Waar het wel om gaat is de vitrine met de megafoon. Wat is de bedoeling daarvan? Op het bijschrift las ik dat het werk is gemaakt door het Scandinavische duo Elmgreen & Dragset. En verder stond er alleen:
It’s never too late to say sorry
Thuis googlede ik wat en kwam erachter dat de megafoon onderdeel is van een wekelijkse performance van Wim Konings.
Iets voor twaalven op woensdag wandelt hij naar de vitrine. Ondertussen speelt het carillon op de achtergrond. Konings opent de vitrinekast en pakt de megafoon. In de 5 seconden die volgen, galmt zijn Engelstalige advies over de Coolsingel. Direct daarop luiden de klokken: het is twaalf uur.
Alles bij elkaar een knap staaltje timing. Kijk zelf maar hoe hij het doet:
De oorzaak van mijn ontroering
Nu denk ik al de hele week na over waarom deze performance mij zo ontroert. Is het de eindeloze herhaling van dezelfde boodschap? De met zorg gekozen outfit van Wim Konings? De onverwachte – doch voor sommigen verwachte – wending op de stoep om 12:00 uur op een woensdagmiddag? Of is het de esthetische aanblik van de megafoon in die vitrine?
Het maakt ook eigenlijk niet uit. Kunst hoef ik niet te begrijpen, ik wil het voelen.
Bekijk deze korte documentaire
Nog wat verder speurwerk bracht me op een korte documentaire van Marieke van der Lippe. Zij volgde Wim Konings in 2011, toen hij zijn performance nog dagelijks (!) uitvoerde.
Deze mini-docu hangt aan elkaar vast van mooie scènes. Zo meldt een wat zurige kantoorklerk wel klaar te zijn met die “Coolsingelschreeuwer”. Zijn bureau staat vlakbij de vitrine en dus is hij live – en ongewild – getuige van alle performances. Twee routines die elkaar bijten.
In zijn eerste jaar als performer hield Wim Konings ook een dagboek bij: iedere dag noteerde hij alles wat hij zag, vlak voor, tijdens en na zijn roep. Dat leverde een vuistdik boek op wat enkel nog tweedehands te koop is.
Zin in meer performancekunst? Kijk dan eens naar dit ijsbad in een galerie. Bezoekers kunnen daar vrijwillig in. Maar doen ze het ook? Hun twijfel zie je vastgelegd op een video.