Soms geef ik lezingen, en dan laat ik graag een foto zien met daarin een scheve horizon. Bij fotoclubs is dan steevast de reactie “dit kan niet hoor”. Soms hebben ze gelijk, soms ook niet (vind ik). Maar vanaf nu ga ik schermen met de term Dutch Angle. Want mijn scheve horizon blijkt een goed doordachte methodiek te zijn.
Voordat ik over een onderwerp schrijf, google ik erop los (inmiddels vind ik Perplexity een fijnere zoekmachine, maar dat vergeet ik telkens). Toen ik googlede op Dutch Angle moest ik lachen, mijn browser zag er namelijk ineens zo uit:
Lekker scheef dus. Reden om daar eens in te duiken.
Wanneer gebruik je de Dutch Angle?
De Dutch Angle vereist nauwelijks training: Je houdt je camera scheef en/of je kantelt ‘m en maakt een foto. Je moet alleen wel weten waarom je dat doet. Anders is het gewoon een slordig genomen foto.
Voor intentionele toepassingen kun je kijken naar het gebruik van de Dutch Angle in films. Want zodra je een beetje oplet, zie je ineens dat de Dutch Angle er constant wordt bijgehaald.
- Onbehagen: de vreemde camerahoek zorgt voor desoriëntatie en dat is handig bij een horror- of thrillerfilm.
- Dynamiek: Door een scheve of ontbrekende horizon voelt de scène dynamisch en chaotisch. En dat is fijn bij eventfotografie. Het is dan net alsof je tussen de mensen op de dansvloer staat.
- Esthetiek: Soms is het een puur esthetische keuze: de hoek is mooi gekozen en draagt bij aan de sfeer die de maker wil overdragen.
Hoe ik de Dutch Angle toepas
Ik heb nog een vierde categorie trouwens. Ik zet de Dutch Angle in wanneer het de enige mogelijkheid is om alles in één foto te proppen. Zoals op de foto hieronder. Ik wilde de traplopende man, de winkelwagentjes en de twee mensen op het terras allemaal in één beeld vangen. En daarvoor moet ik mijn camera wel kantelen.
Ik zie nu natuurlijk overal Dutch Angles (zo zag ik een tijdje terug ook veel rode autootjes). Ook Gary Winogrand gebruikte het vaak. Hij kantelde opzettelijk de horizon om zijn foto’s een scherper en onregelmatiger gevoel te geven. Kijk zelf maar eens foto’s die hij maakte in een dierentuin.
Waar komt de Dutch Angle vandaan?
De oorsprong van de Dutch Angle heeft – zoals veel creatieve ingevingen – weer te maken met beperkingen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zat de Duitse filmindustrie noodgedwongen in een bubbel: ze mochten geen buitenlandse films importeren. En dus zochten ze inspiratie in de toen populaire kunststroming: het expressionisme. Daar werd een hoop geëxperimenteerd met scheve horizonnen en voilà: zo werd de afwijkende hoek gekopieerd naar de cinematografie.
Jaren later liet Hollywood zich door de Duitsers inspireren en kopieerden deze “Deutch Angle”.
En die is uiteindelijk verbasterd tot Dutch Angle, want voor Amerikanen zijn wij allemaal één pot nat. Voor wie nog wat meer voorbeelden wil zien, hieronder een fijn filmpje over de Dutch Angle: